Waar komt dit nieuws vandaan?
Belgische wetenschappers onderzochten het verband tussen de kwaliteit van de omgevingslucht en het optreden van een hartinfarct. De resultaten werden voorgesteld op het jaarlijks congres van de Belgische cardiologen, en toegelicht op een persbriefing. Dezelfde auteurs publiceerden reeds in 2016 een artikel over dit onderwerp (1).
De gegevens van 11.428 patiënten die tussen 2009 en 2013 in ons land een hartaanval doormaakten werden vergeleken met de luchtkwaliteitscijfers van 65 automatische meetstations. Bij elke toename van 10 microgram per m³ fijnstof stelde men vast dat er in de volgende 24 uur 2,8% meer mensen met een hartinfarct in het ziekenhuis opgenomen werden. Een toename van 10 microgram per m³ stikstofdioxide ging gepaard met een risicotoename van 5,1 %.
Hoe moeten we dit nieuws interpreteren?
Het is aannemelijk dat uitlaatgassen van auto’s en afvalstoffen die door de industrie in de atmosfeer geloosd worden in hoge concentratie schadelijk zijn voor de gezondheid. In de huidige studie stellen de onderzoekers dat een kleine toename van de hoeveelheid fijnstof en stikstofdioxide, in hoeveelheden die momenteel nog als veilig beschouwd worden, vrijwel onmiddellijk een weerslag hebben op het risico op een hartinfarct.
Het is moeilijk aan te tonen of de gemeten toename in fijnstof of stikstofdioxide rechtstreeks de oorzaak is van een verhoogd risico op infarct. De metingen gebeurden immers (slechts) op 65 verschillende Belgische meetstations, en niet precies op de plaats waar een patiënt zich bevond op het ogenblik van het infarct. Ook met de luchtkwaliteit binnenshuis of op het werk kon men geen rekening houden.
Eerdere studies toonden aan dat er een sterk verband is tussen enerzijds roken en sociale status, en anderzijds het risico op een hartinfarct. Verder wonen in sterk vervuilde regio’s meer rokers en meer mensen met een lagere sociale status. Of de mensen in deze studie een hartinfarct doormaakten als gevolg van een tijdelijke verslechtering van de luchtkwaliteit, of dat het eerder te maken had met hun rookgewoonten of sociale status, kan men met deze studie niet aantonen.
Het effect op langere termijn werd hier ook niet onderzocht. De wetenschappers keken alleen naar het risico op een infarct binnen de 24 uur na elke meting. Het is niet uitgesloten dat men geen impact meer ziet als men op langere termijn zou kijken.
Conclusie
Luchtvervuiling heeft zeer waarschijnlijk een impact op de gezondheid. Of kleine schommelingen in de luchtkwaliteit op bevolkingsniveau een effect hebben op het optreden van een hartinfarct valt moeilijker te bewijzen en is nog niet echt aangetoond in deze studie.
