Kan een bloeddrukval bij het rechtstaan wijzen op beginnende dementie?

Waar komt dit nieuws vandaan?

Onderzoekers van de Nederlandse Erasmus Universiteit onderzochten het verband tussen bloeddruk en dementie. Daartoe volgden ze 6.204 mensen tussen 60 en 70 jaar (gemiddelde leeftijd 68,5 jaar) gedurende gemiddeld 15 jaar (1). Geen van de deelnemers had tekenen van dementie. De bloeddruk van de deelnemers werd gemeten in liggende houding, en na 1, 2 en 3 minuten nadat ze waren rechtgestaan.

In het beste geval past een bloeddruk zich onmiddellijk aan aan de houding die we aannemen: wanneer we rechtstaan uit liggende houding, moet de bloeddruk prompt wat stijgen om de bloedtoevoer naar de hersenen constant te houden. Gebeurt dit niet meteen, dan kan dat met een kortstondig duizelen gepaard gaan. Dit noemt men een bloeddrukval of in medisch jargon orthostatische hypotensie. Van de ruim 6.000 deelnemers hadden 1.152 mensen geregeld orthostatische hypotensie en 1.176 mensen ontwikkelden in de loop van het onderzoek dementie.

De onderzoekers berekenden dat diegenen die last hadden van bloeddrukval bij het rechtstaan 15% meer risico liepen om dementie te ontwikkelen.

Hoe moeten we dit nieuws interpreteren?

Een risicostijging van 15% stelt in werkelijkheid niet veel voor en zou zelfs nog aan toeval kunnen toegeschreven worden. Opvallend: niet alle mensen waarbij de bloeddruk zich niet meteen aanpast bij het rechtstaan, ervaren daarbij duizelingen. Duizeligheid ervaren had geen invloed op het risico op dementie. Overigens werden alle vormen van dementie samen beschouwd, dus niet enkel alzheimerdementie, maar ook vasculaire dementie en andere.

Een verklaring voor het fenomeen bestaat niet. Het zou kunnen dat het kortstondig zuurstoftekort dat in de hersenen ontstaat bij bloeddrukval schade berokkent aan de hersencellen, al is dat tot nog toe niet aangetoond.

Conclusie

Wie bij rechtstaan even duizelt, heeft mogelijk een licht verhoogd risico op dementie. Althans op oudere leeftijd. Dat zegt de nieuwe studie. De risicotoename is echter zo klein dat ze nog moet bevestigd worden met ander onderzoek.