Waar komt dit nieuws vandaan?
Vlaamse onderzoekers van Ziekenhuis Oost-Limburg (ZOL), Universiteit Hasselt en KU Leuven screenden de placenta’s van 28 zwangere vrouwen op aanwezigheid van roetpartikels (1). Deze luchtvervuilingsdeeltjes ontstaan wanneer brandstof (bijv. diesel) niet volledig verbrandt. Van de deelneemsters hadden 23 vrouwen een voldragen zwangerschap en 5 vrouwen een miskraam of vroeggeboorte (zwangerschap tussen 12 en 31 weken). De onderzoekers selecteerden 10 vrouwen die in gebieden met veel luchtvervuiling woonden, en 10 uit gebieden met weinig luchtvervuiling. Alle deelnemende vrouwen waren niet-rokers, om te vermijden dat roetdeeltjes afkomstig van tabak de resultaten zouden beïnvloeden.
Op basis van biopsies vlak na de bevalling vonden de wetenschappers sporen van roetpartikels terug in alle 28 placenta’s, met meer dan dubbele concentraties bij de vrouwen woonachtig in gebieden met veel luchtvervuiling. De roetdeeltjes bevonden zich aan de kant van de placenta die met de moeder verbonden is én aan de kant van de baby.
Hoe moeten we dit nieuws interpreteren?
Via de placenta of moederkoek, die de moeder met de baby verbindt, worden voedingsstoffen en zuurstof doorgegeven en schadelijke afvalstoffen verwijderd. Aangezien de onderzoekers roetpartikels in de placenta‘s terugvonden aan de kant van zowel de moeder als de foetus, suggereren ze dat deze deeltjes ongeboren baby’s kunnen bereiken. Het zou volgens hen een verklaring kunnen zijn voor de waargenomen nadelige effecten van luchtvervuiling op de ontwikkeling van ongeboren kinderen.
We weten echter niet of zulke roetpartikels effectief vervoerd worden van de placenta naar de foetus en er een schadelijke invloed op hebben. In de studie werd geen concrete schade als gevolg van roetdeeltjes gerapporteerd. Hoewel andere studies in het verleden blootstelling aan luchtvervuiling linkten aan vroeggeboorte en beperkte groei in de baarmoeder, weten we niet zeker of deze blootstelling tijdens de zwangerschap de oorzaak is. Deze studie is bovendien een cohortstudie, een type waarnemend onderzoek dat verbanden kan vaststellen, maar geen oorzaak-gevolgrelaties aantonen. Vroeggeboorte en groeistoornissen kunnen veel andere oorzaken hebben die niets met luchtvervuiling te maken hebben. Tot slot betreft het een kleinschalig onderzoek bij 28 vrouwen, met een analyse van slechts 20 stalen volgens verschillende luchtvervuilingsniveaus. Dit is te weinig om veralgemeende conclusies te trekken.
Conclusie
Vlaamse onderzoekers troffen roetdeeltjes aan in de placenta’s van zwangere vrouwen. Hoewel geweten is dat zulke partikels de gezondheid geen goed doen, kan de studie niet aantonen dat ze ongeboren baby’s effectief bereiken, noch welk mogelijk effect ze hebben op de foetale ontwikkeling.
