Waar komt dit nieuws vandaan?
Soms klagen mannen die Viagra (sildenafil) nemen van oogproblemen, zoals troebel zicht, lichtschuwheid en veranderd kleurenzicht. Onderzoekers wilden weten of deze mannen drager zijn van een genetisch defect dat hen gevoeliger maakt voor de oogziekte retinitis pigmentosa (1). Dit is een ernstige oogziekte die tot blindheid kan leiden, op voorwaarde dat je drager bent van 2 defecte genen. Alle genen komen in tweevoud voor: is slechts 1 exemplaar defect, dan ben je drager zonder oogproblemen te ontwikkelen. Naar schatting 1 op 50 mannen is drager.
De onderzoekers gebruikten genetisch gewijzigde proefmuizen en brachten het defecte gen in hun systeem. Deze drager-muizen kregen vervolgens een dosis viagra (wel veel hoger dan de equivalente dosis voor mensen) of een zoutoplossing (placebo) ingespoten. De effecten op de ogen werden vergeleken met de effecten bij controlemuizen die dezelfde behandeling kregen (Viagra of placebo). Alle proefmuizen die Viagra kregen toegediend, ontwikkelden oogproblemen. Bij de controlemuizen verdwenen deze visusstoornissen veel sneller dan bij de genetisch gemanipuleerde muizen: 48 uur tegenover 2 weken.
De onderzoekers besloten daarom dat sildenafil tijdelijk oogproblemen veroorzaakt bij muizen, maar in veel ernstigere mate bij muizen die drager zijn van een retinitis pigmentosa-gen.
Hoe moeten we dit nieuws interpreteren?
Het gaat om een dierexperiment, waarvan de resultaten niet zomaar gelden voor mensen. Bovendien kregen de muizen een veel hogere dosis Viagra dan mannen zouden nemen (5 tot 50 keer meer).
Het is bekend dat de helft van de mannen die het dubbele nemen van de maximum aanbevolen dosis Viagra, tijdelijk met oogproblemen te maken krijgt. Dat is nog steeds minder dan de dosis gebruikt in deze studie, wat de betekenis voor de mens bemoeilijkt. Volgens de producent van Viagra is de veiligheid van het middel niet gegarandeerd bij mensen die gevoelig zijn voor oogziekten als retinitis pigmentosa. Dragers van 1 defect exemplaar weten dat echter niet, omdat ze geen visusstoornissen hebben. Daarom lijkt het voorzichtigheidshalve aangewezen om bij verminderd zicht na gebruik van Viagra onmiddellijk een arts te raadplegen.
Conclusie
Visusstoornissen, zoals troebel zicht en veranderde waarneming van kleuren, zijn een bekende nevenwerking van Viagra. Dit onderzoek suggereert dat mannen die drager zijn van een gendefect dat de kwetsbaarheid voor de oogziekte retinitis pigmentosa verhoogt, sneller en ernstigere last kunnen krijgen van oogproblemen na het slikken van Viagra.
