Waar komt dit nieuws vandaan?
Amerikaanse en Europese wetenschappers onderzochten een groep van ongeveer 8.600 kinderen met een erfelijke aanleg voor diabetes type 1. Deze vorm van diabetes omvat ongeveer 10% van alle vormen en komt meestal voor bij kinderen en jongvolwassenen. Het is een auto-immuunaandoening, wat betekent dat het lichaam antistoffen aanmaakt tegen zijn eigen cellen. In het geval van diabetes type 1 zijn dat cellen in de pancreas of alvleesklier die het hormoon insuline produceren. Insuline zorgt ervoor dat suiker uit het bloed wordt opgenomen in de cellen. Door een tekort aan insuline nemen de cellen de suiker niet meer goed op en stijgt het suikergehalte in het bloed. Erfelijke aanleg is een van de risicofactoren om diabetes type 1 te ontwikkelen.
De kinderen in deze studie werden op regelmatige tijdstippen onderzocht. Er werd gekeken naar het vitamine D-gehalte in het bloed en naar eventuele antistoffen tegen de insulineproducerende cellen. Van de 8.600 kinderen met een erfelijke aanleg maakten er uiteindelijk 418 effectief antistoffen aan.
Wanneer de onderzoekers de kinderen met en zonder antistoffen vergeleken, bleek er een verband te zijn tussen een hoger vitamine D-gehalte en een kleiner risico op antistoffen, namelijk 32% minder. De conclusie luidde dus dat vitamine D een beschermend effect heeft op het ontstaan van diabetes type 1.
Hoe moeten we dit nieuws interpreteren?
Bij het interpreteren van deze resultaten moeten we enkele bedenkingen in het achterhoofd houden. Het gaat hier om een observationele studie, wat betekent dat de onderzoekers geen controle hebben over andere factoren die het ontstaan van diabetes type 1 kunnen beïnvloeden. Zo is het mogelijk dat kinderen met een hoger vitamine D-gehalte ook sportiever zijn, meer buiten komen, gezonder eten, … Deze factoren zouden dan ook het verband met diabetes kunnen verklaren. De onderzoekers melden zelf dat dit een nadeel is aan hun studie, waardoor verder onderzoek nodig is.
Bovendien is de kans op het ontwikkelen van diabetes type 1 vrij klein. Bij kinderen die een hoger risico lopen door erfelijke aanleg is dit 6%. Een risicovermindering van 32% lijkt spectaculair, maar betekent dan slechts een verschil van ongeveer 2%.
Verder werd in deze studie niet de algemene bevolking onderzocht, maar een selecte groep kinderen met een genetische aanleg voor diabetes type 1. We kunnen a.h.v. deze resultaten dus geen algemene uitspraken doen over alle kinderen.
Tot slot werd het verband tussen vitamine D en het ontstaan van antilichamen tegen insulineproducerende cellen bestudeerd, maar niet alle kinderen met antilichamen ontwikkelen effectief diabetes.
Deze studie is interessant, maar levert geen sluitend bewijs dat vitamine D een beschermende factor is voor diabetes type 1. Een gezond vitamine D-gehalte is zonder meer belangrijk. De belangrijkste bron ervan is blootstelling aan zonlicht. Voor kinderen t.e.m. 6 jaar raadt Kind & Gezin ook een dagelijks vitamine D-supplement aan.
Conclusie
Deze studie vindt een verband tussen vitamine D en diabetes type 1 bij kinderen met een erfelijke aanleg. Verder onderzoek is nodig om andere beïnvloedende factoren uit te sluiten. Zelfs als de resultaten van deze studie kloppen, zou vitamine D slechts een klein puzzelstukje zijn in de vele factoren die het ontwikkelen van diabetes type 1 beïnvloeden.
