Waar komt dit nieuws vandaan?
Verschillende Europese universiteiten, waaronder de KU Leuven, onderzochten in hoeverre de werkbelasting van verpleegkundigen alsook hun opleiding een impact hebben op het vroegtijdig overlijden van patiënten (binnen de 30 dagen) die een eerder banale chirurgische ingreep, genre appendix-wegname, ondergingen (1). Er werden gegevens verzameld van 422.730 patiënten van 50 jaar en ouder die minstens 2 dagen gehospitaliseerd werden. En van 26.516 verpleegkundigen werkzaam op die afdelingen. Hoe hoger de werkdruk van het verplegend personeel, hoe groter het risico op vroegtijdig overlijden, zo bleek. Per extra patiënt onder hun hoede, nam het risico op sterfte binnen de 30 dagen met 7% toe. Bij een verpleegkundige met een hogere opleiding, nam het risico op sterfte met 7% af in vergelijking met een minder hoog opgeleide verpleegkundige.
De onderzoekers vergeleken de gegevens in een mathematisch model met twee hypothetische ziekenhuizen. In het eerste had 60% van de verpleegkundigen een hogere opleiding genoten en had iedere verpleegkundige gemiddeld 6 patiënten onder zijn of haar hoede. In het tweede had enkel 30% een hogere opleiding gevolgd en waren er gemiddeld 8 patiënten per verpleegkundige. Volgens de berekeningen was het risico op vroegtijdige sterfte in het eerste ziekenhuis 30% lager dan in het tweede.
Hoe moeten we dit nieuws interpreteren?
Het is een goed uitgevoerde studie die met zeer veel parameters rekening houdt. De conclusies zijn betrouwbaar, maar ook niet verrassend. Zowel opleiding als werkdruk zijn factoren die een impact hebben op de toestand van de patiënt. Wanneer een verpleegkundige met één patiënt bezig is, kan ze signalen missen als het misloopt bij een andere patiënt. Alarmsignalen tijdig onderkennen, vergt bovendien een degelijke kennis van zaken. In heel Europa is het reduceren van het aantal verpleegkundigen in ziekenhuizen een feit. De redenen zijn divers: besparingen van het ziekenhuis en/of een tekort aan verpleegkundigen. Ook worden patiënten sneller uit een ziekenhuis ontslagen, wat het risico op vroegtijdig overlijden door onopgemerkte complicaties vergroot. Wat opleiding betreft, ligt de vergelijking tussen diverse Europese landen moeilijker.
Conclusie
De studie bevestigt wat we intuïtief al wisten. Onderbestaffing in ziekenhuizen en minder goed opgeleid verplegend personeel vergroten het risico op het niet tijdig onderkennen van complicaties en dus vroegtijdige overlijden van patiënten.
