Waar komt dit nieuws vandaan?
Antipsychotica zijn medicijnen die worden voorgeschreven tegen aandoeningen zoals manische depressie, schizofrenie en psychose, omdat ze hallucinaties, waanbeelden en extreme stemmingsstoornissen onderdrukken. De helft van de patiënten die ze gebruikt, ervaart echter nevenwerkingen, waaronder rusteloosheid, gewichtstoename en diabetes. Omwille van deze nevenwerkingen worden antipsychotica in theorie voorbehouden voor ernstige indicaties. In de praktijk worden ze echter courant gebruikt voor veel banalere problemen, waaronder onaangepast gedrag. Ook in België haalde dergelijk onoordeelkundig gebruik al herhaaldelijk de media. Nu luiden Britse onderzoekers van de Universiteit van Londen de alarmbel (1). Ze analyseerden de voorschriften van 571 Britse huisartsen met betrekking tot 33.016 volwassenen met cognitieve problemen, waaronder concentratiestoornissen en geheugenproblemen. Voor de volwassenen waarvan het medisch dossier van de huisarts een mentale stoornis vermeldde, werd gekeken naar de aard van de stoornis (schizofrenie, depressie, angst,...) en welke medicatie hen was voorgeschreven.
Na statistische analyse van alle verzamelde gegevens bleek dat ruim 28% (9.135) van de ruim 33.000 patiënten antipsychotica kreeg toegediend. Van die groep had 71% geen diagnose die dit gebruik verantwoordt. Heel wat patiënten uit de bestudeerde groep vertoonden wel onaangepast gedrag (agressie, destructieve acties, zelfverwonding,...) en daarvan kreeg de helft (47%) antipsychotica. Ook van hen had slechts 12% een ernstige mentale aandoening.
De onderzoekers besloten dat mensen met onaangepast gedrag dubbel zo vaak antipsychotica krijgen voorgeschreven, ook zonder diagnose van een ernstig ziektebeeld. Nog een opvallende vaststelling: in de loop van het onderzoek nam het gebruik van antipsychotica met 4% per jaar af.
Hoe moeten we dit nieuws interpreteren?
Het is verontrustend hoeveel mensen zware psychiatrische medicatie krijgen zonder duidelijke diagnose. De middelen lijken vaak te worden ingezet voor mensen met onaangepast gedrag, al is er een lichte kentering merkbaar. De studie zegt niets over de effecten van deze pillen op moeilijk gedrag, noch of de patiënten ze daadwerkelijk innemen en of ze nevenwerkingen ervaren. Vermoedelijk worden deze medicijnen ook gebruikt bij slaapproblemen, omdat ze kalmerend werken.
Het toenemend gebruik van psychofarmaca, waaronder antipsychotica, is ook in ons land een probleem. Een expertengroep die op initiatief van de KU Leuven debatteert over maatschappelijke thema’s en hierover aanbevelingen schrijft (Metaforum), bracht eerder een uitgebreid rapport uit over het toenemend gebruik van deze middelen, dat geïnteresseerden gratis kunnen downloaden (2).
Conclusie
Britse wetenschappers stellen vast dat 7 op 10 mensen die antipsychotica krijgen voorgeschreven (geneesmiddelen gebruikt bij ernstige psychiatrische ziektebeelden zoals psychose) in werkelijkheid geen ernstige mentale problemen hebben, maar veeleer onaangepast gedrag. In België werden eerder al gelijkaardige vaststellingen gedaan.
http://www.nhs.uk/news/2015/09September/Pages/scale-of-antipsychotic-chemical-cosh-use-explored.aspx
