Waar komt dit nieuws vandaan?
Amerikaanse onderzoekers gingen het verband na tussen het aantal uren slaap en de sterfte door gezondheidsproblemen. Ze testten deze onderzoeksvraag bij 1.654 deelnemers tussen 20 en 74 jaar oud. Bij de start van het onderzoek gingen alle deelnemers naar een slaaplaboratorium. Hierdoor konden de onderzoekers de slaapkwaliteit nagaan. Ook de bloeddruk, de bloedsuikerspiegel en het lichaamsgewicht werden gemeten en het gebruik van geneesmiddelen en koffie werd bevraagd.
Ongeveer de helft van de deelnemers sliep minder dan 6 uur. Gedurende de opvolging van 19 jaar werden de overlijdens bijgehouden, alsook de oorzaken. Bij het verwerken van de gegevens hielden de onderzoekers rekening met mogelijk storende factoren zoals roken, opleiding, overgewicht, alcoholgebruik en leeftijd.
De wetenschappers stelden vast dat 40% van de korte slapers tijdens de opvolging overleden waren, tegenover 22% van de lange slapers. De sterfte bij de deelnemers die leden aan hoge bloeddruk of diabetes was dubbel zo hoog bij de korte slapers in vergelijking met de lange slapers. In geval van een hartaandoening of beroerte lag de sterfte zelfs driemaal hoger bij de korte slapers.
Op basis van deze resultaten besluiten de onderzoekers dat minder dan 6 uur per nacht slapen een belangrijke risicofactor is voor vroegtijdig overlijden.
Hoe moeten we dit nieuws interpreteren?
Deze studie is een cohortstudie, een type waarnemend onderzoek dat verbanden kan vaststellen, maar geen oorzaak-gevolgrelaties kan aantonen. Zo kan het zijn dat mensen die minder sliepen ook fysiek minder actief waren. De onderzoekers hielden trouwens geen rekening met verschillen in fysieke activiteit tussen de deelnemers. Dit is echter belangrijk: matige fysieke activiteit heeft een positieve invloed op de slaapkwaliteit (2) en kan de sterfte doen dalen (3).
Een andere beperking van deze studie is dat de slaapkwaliteit slechts eenmaal gemeten werd in een slaaplaboratorium. De onderzoekers veronderstellen dus dat de gemeten slaapkwaliteit vrij stabiel is gedurende een opvolgingsperiode van 19 jaar. Anderzijds is het voor de deelnemers niet gemakkelijk om te slapen in een vreemde omgeving als een slaaplaboratorium. De apparatuur, de omgeving en de stress kunnen de slaapkwaliteit negatief beïnvloeden.
Deze Amerikaanse studie kan m.a.w. niet aantonen dat weinig slaap het risico op vroegtijdig overlijden verhoogt.
Conclusie
Amerikaanse onderzoekers stelden vast dat het sterftecijfer dubbel zo hoog lag bij personen die minder dan 6 uur per nacht sliepen, in vergelijking met langere slapers. In de studie werd echter geen rekening gehouden met verschillen in fysieke activiteit tussen de deelnemers, wat zowel de sterfte als de slaapkwaliteit kan beïnvloeden. Hierdoor kan deze studie niet bewijzen dat je sneller sterft als je weinig slaapt.
