Op 19 november 2022 verscheen een artikel over leukemie op de website van Daniël Derweduwen, iemand die holistische therapie geeft onder de naam ‘The Healthman’. Het artikel beweert dat leukemie “een zinvol biologisch speciaalprogramma is om jou te helpen”. Derweduwen deelde de boodschap ook op social media als Facebook en Telegram.

Klopt dit? Wat is leukemie juist? Waarin uit het zich? En is het gevaarlijk?

Leukemie is een kanker van het bloed

De website van Stichting tegen Kanker legt mooi uit wat leukemie is. Kort gezegd is het een kanker van witte bloedcellen, de afweercellen in je bloed, waarbij de aanmaak en functie van witte bloedcellen zijn aangetast.

Door de verstoorde aanmaak van witte bloedcellen gaan deze cellen woekeren. Hierdoor is er minder plaats voor andere cellen in het bloed, zoals de rode bloedcellen. Wanneer te weinig rode bloedcellen in het bloed zitten, ontstaat er bloedarmoede. Hierdoor komt het zuurstoftransport in gedrang met symptomen als bleekheid, vermoeidheid, ademnood en hartkloppingen als gevolg.

Ook de functie van witte bloedcellen kan aangetast zijn. Dit leidt tot een vermindering van je afweer tegen bacteriën en virussen. Patiënten hebben hierdoor sneller last van infecties, zoals keelontstekingen. Ook kan er minder aanmaak van bloedplaatjes voorkomen, die instaan voor het stoppen van bloedingen. Daardoor hebben patiënten bijvoorbeeld sneller last van kleine bloedingen in de mond en neus.

Leukemie is levensbedreigend, maar behandeling is mogelijk

Leukemie komt grosso modo in vier verschillende vormen voor. Een tijdsgebonden aspect – acuut of chronisch – gecombineerd met het type aangetaste cel – lymfoïde of myeloïde. Afhankelijk van de juiste vorm kan de behandeling verschillen: chemotherapie, radiotherapie, stamceltransplantatie, signaalremmers of immunotherapie kunnen soelaas bieden.

Deze therapieën hebben als doel om de overwoekerende kankercellen te vernietigen en de kans te bieden aan normale cellen om hun functie uit te voeren. Chemotherapie, bijvoorbeeld, doodt alle snel delende cellen, waaronder kankercellen. Gezonde cellen daarentegen delen veel trager, waardoor deze minder worden aangetast door de chemotherapie. Wanneer alle kankercellen vernietigd zijn, ben je genezen van leukemie.

Zonder behandeling leidt acute leukemie gemiddeld binnen zes maanden tot sterfte. Chronische leukemie ontwikkelt trager, waardoor de sterfte ook lager ligt. Vijf jaar na diagnose overleeft ongeveer 85% van de patiënten, maar de gevolgen van de bloedarmoede kunnen een serieuze impact hebben op de levenskwaliteit.

Zelfs met behandeling leidt leukemie tot meer dan 30 procent kans op overlijden over een periode van vijf jaar. Leukemie is dus onbehandeld een gevaarlijke en dodelijke ziekte. En zelfs mits behandeling is er een groot risico op overlijden.

Verschillende factoren dragen bij tot het ontwikkelen van leukemie, “eigenwaarde inbreuk” is daar geen van

In zijn artikel beweert Daniël Derweduwen dat leukemie “een zinvol biologisch speciaalprogramma” is dat mensen helpt om “je zware eigenwaarde inbreuk te helpen transformeren”. Leukemie zou een programma zijn van “het nieuw mesoderm, het jongste kiemblad”. Dit zou er dan voor zorgen dat het bot versterkt en er meer beenmerg is op het einde van de genezingsfase, met terug een normale bloedcelproductie als gevolg.

De algemene boodschap van het artikel is dat leukemie wordt veroorzaakt door een “eigenwaarde inbreuk”. Wanneer deze wordt opgelost, begint het lichaam aan zijn herstel, waardoor het vocht aanmaakt. Dit vocht zou in de bloedsomloop terechtkomen, waardoor het bloed verdund wordt. Deze verdunning zou, volgens het artikel, leiden tot de typische symptomen van leukemie: een relatief tekort aan verschillende soorten bloedcellen, niet door een mindere aanmaak, maar door een verdunning.

Deze beweringen zijn onjuist. Leukemie is geen deel van het genezingsproces van een “eigenwaarde inbreuk”. Hiertegenover staat de wetenschappelijke kennis dat verschillende factoren leukemie kunnen veroorzaken. Bijvoorbeeld de blootstelling aan bepaalde chemische stoffen, zoals benzeen, kan het risico op leukemie verhogen. Ook de blootstelling aan radioactiviteit, sommige virussen en een genetische aanleg spelen een rol in de ontwikkeling van leukemie. Bovendien is het geweten dat het risico op leukemie toeneemt na behandeling van een andere kanker, doordat deze vaak wordt behandeld met behulp van radioactiviteit.

Bloedarmoede wordt veroorzaakt door een foutieve ontwikkeling van bloedcellen

Derweduwen beweert verder dat de lagere bloedwaarden een gevolg zijn van de vochtopbouw, die kenmerkend is voor de heropbouw van het beenmerg in de genezingsfase. Vochtopbouw, ook oedeem genoemd, is daarentegen geen gevolg van het herstel van beenmerg, maar heeft een aantal andere oorzaken.

Oedeem kan worden veroorzaakt door nierfalen, hartfalen, longziekte, schildklier problemen, leverziekte, ondervoeding, te lang stilzitten, bloedklonters of een verwonding aan het been. Oedeem is een zwelling van een bepaald weefsel. Zo komt oedeem het meest voor in de benen doordat de vochtafvoer vermindert, door bijvoorbeeld te weinig te bewegen. Het is dus geen aanmaak van nieuw vocht, dat dan in de bloedsomloop terechtkomt, maar de ophoping van bestaand vocht.

Leukemie leidt dus niet tot een verhoogde vochtaanmaak, wat de cellen in het bloed zou verdunnen. Het is juist doordat de aanmaak van de bloedcellen in het beenmerg is verstoord, dat de bloedwaarden verlagen.

Leukoblasten in het bloed zijn geen teken van herstel in leukemie, integendeel

Overzicht van de ontwikkeling van bloedcellen en waar deze zich bevinden. Bron: The Language of Medicine, 10th edition, Davi-Ellen Chabner, Elsevier Saunders.

Het circuleren van leukoblasten, voorlopers van witte bloedcellen, is volgens Derweduwen een teken van het herstel van het beenmerg. Ook deze bewering is onjuist. Leukoblasten zijn inderdaad de voorlopercellen van bloedcellen, maar deze vind je normaal niet terug in circulerend bloed.

Alle bloedcellen zijn afkomstig van stamcellen in het beenmerg, die zich ontwikkelen tot bepaalde voorlopercellen – erythroblasten, megakryoblasten, myeloblasten, monoblasten en lymphoblasten. De laatste drie van deze voorlopercellen ontwikkelen verder tot witte bloedcellen. Al deze -blasten bevinden zich in normale omstandigheden in het beenmerg. Het is pas wanneer de ontwikkeling van deze cellen verstoord is en deze beginnen te woekeren, dat ze gaan circuleren in het bloed.

De aanwezigheid van leukoblasten in het bloed is dus een teken van de aanwezigheid van leukemie. Het is geen teken van herstel van het beenmerg, zoals Daniël Derweduwen beweert.

Conclusie

In het artikel van ‘The Healthman’ staan enkele onjuiste beweringen. Leukemie is geen “biologisch speciaalprogramma” dat een vorm van genezing weergeeft, maar bloedkanker. Het is een ernstige ziekte die, mits behandeling, tot meer dan 30 procent kans op overlijden heeft op een termijn van vijf jaar. Leukemie wordt niet veroorzaak door een “eigenwaarde inbreuk”, maar zoals vele andere kankers door een combinatie van factoren, waaronder blootstelling aan kankerverwekkende stoffen, leeftijd, virussen en genetische aanleg.