Wat we weten over AstraZeneca-vaccin en bloedklonters
Het nieuws is gebaseerd op een grote recente overzichtsstudie (1) waarin het voorkomen van bloedkonters berekend werd bij grote groepen vrouwen die gecombineerde hormonale anticonceptiepillen slikken. Gecombineerde pillen zijn deze die twee vrouwelijke hormonen combineren: etinyloestrodiol samen met een progestageen. Van het progestageen bestaan verschillende types: het risico op klontervorming en trombose varieert met het type progestageen.
De klonters kunnen zich overal in de aders vormen. Vooral gevaarlijk zijn klontervorming in de diepe aders van de benen (diepe veneuze trombose) en in de longbloedvaten (longembolie).
De onderzoekers vonden dat het risico voor alle anticonceptiepillen klein is en voorkomt bij 5 tot 12 vrouwen per 10.000 pilgebruiksters per jaar. Van de vrouwen die geen pil slikken, worden er jaarlijks 2 op 10.000 door een trombose getroffen. Wel vonden ze een onderscheid voor het type progestageen. Pilgebruiksters die een pil slikken die levonorgestrel, norethisterone of norgestimaat bevat, liepen het minste risico op een bloedklonter: tussen 5 en 7 gevallen per 10.000 per jaar.
De hormonale anticonceptiepil is veilig: de voordelen, namelijk het vermijden van een ongewenste zwangerschap, zijn vele malen groter dan de nadelen.
Toch bestaat er een klein risico op de vorming van bloedklonters die gevaarlijk kunnen zijn. Omdat zoveel vrouwen deze voorbehoedsmiddelen slikken, komt het toch geregeld voor. Om die redenen wordt aan vrouwen die roken of ouder zijn dan 35 jaar geadviseerd om een ander niet-hormonaal anticonceptiemiddel te gebruiken, want zowel roken als leeftijd verhogen het risico op klontervorming extra. Het is ook aangewezen om tijdig te stoppen met de pil, en eventueel na te denken over andere, eventueel permanentere methoden wanneer de kinderwens voldaan is.
Opvallend is dat de combinatiepillen met de oudere progestagenen (levonorgestrel, norethisterone of norgestimaat) veiliger zijn dan de nieuwere generatie anticonceptiepillen. Het risico op klontervorming voor deze oudere producten, bedraagt ongeveer iets meer dan de helft in vergelijking met de nieuwere. Wel is het risico voor sommige nieuwe pillen nog onvoldoende bekend.
Dit onderzoek bevestigt wat al lang bekend is: de hormonale anticonceptiepil verhoogt het risico op de vorming van bloedklonters. De oudere generatie anticonceptiepillen blijkt op dat vlak net iets veiliger dan de nieuwere pillen.
Vraag raad aan je arts wanneer je vragen hebt over de pil. Er is geen reden tot paniek: het risico op klonters blijft voor alle pillen erg klein. Toch is het raadzaam om de pil niet te nemen wanneer je rookt of ouder bent dan 35 jaar. Leeftijd en rookgedrag verhogen namelijk ook het risico op bloedklonters.