Nee, mannen zijn niet gekrompen vergeleken 1940, integendeel

De achteruitgang van de mannelijkheid, daarvoor waarschuwt een bericht op Telegram. Mannen zouden namelijk significant kleiner geworden zijn sinds 1940. Uit cijfers blijkt echter dat de lichaamslengte wereldwijd net gestegen is.

5 november 2024

Volgens een bericht zette er zich sinds 1940 een achteruitgang van de mannelijkheid in gang. Mannen zouden sindsdien beduidend kleiner geworden zijn.

Onderzoek toont aan dat de lichaamslengte bij mannen in de twintigste eeuw net wereldwijd gestegen is.

Die groei zette zich door tot de laatste twintig jaar. In veel landen, waaronder België, is er geen grote toename meer. De verdere groei lijkt gestopt, maar dat wil niet zeggen dat mannen kleiner worden.

Een bericht dat op Telegram en Facebook rondgaat, toont een afbeelding dat de de achteruitgang van de mannelijkheid sinds 1940 zou aantonen. Sindsdien zou de gemiddelde lengte van mannen significant gedaald zijn.

Bron: Telegram.

Mannen waren in 1940 kleiner dan vandaag

Volgens schattingen door de Universiteit van Tübingen en verwerkt door Our World in Data zou de afgelopen twee millennia de menselijke lengte, gebaseerd op skeletresten, redelijk stabiel gebleven zijn. Dat veranderde aan het begin van de moderniteit, toen een groeispurt werd ingezet. Mannen in veel landen over de hele wereld zijn van 1810 tot 1980 over het algemeen groter geworden, zo blijkt.

Bron: Our World in Data.

Dat mannen sinds 1940 steeds kleiner werden, klopt dus niet. Integendeel: ook na de jaren ’40 zette de sterke groei zich wereldwijd verder. In Europa is de gemiddelde man nu meer dan 5 centimeter groter dan in 1940.

Wereldwijde groei tot laatste 20 jaar

Een paper van het Imperial College in Londen uit 2016 bevestigt dat de lichaamslengte de afgelopen decennia in veel, maar niet in alle landen gestegen is. Onderzoekers hebben de resultaten van 1.472 studies in 200 landen geanalyseerd en hebben daarvoor gekeken naar de gemeten lengtes van ongeveer 18,6 miljoen mensen geboren tussen 1896 en 1996.

Zo was er een grote toename van de lengte van Europese mannen in de 19e en 20e eeuw. Maar due toename lijkt de laatste 20 en 30 jaar geleden gestagneerd te zijn in heel wat landen. In 1996 hadden Amerikaanse mannen hun maximale gemiddelde lengte bereikt en Nederlandse mannen zouden zelfs kleiner geworden zijn. Op de website van Het Centraal Bureau voor de Statistiek van Nederland (CBS) staat dat onze Noorderburen nog steeds de grootste zijn, maar dat zij de laatste jaren wel iets kleiner geworden zijn. Mannen geboren in 2001 zouden gemiddeld 1 centimeter kleiner zijn dan de generatie uit 1980.

Ook in België werden mannen groter

Ook in België werden mannen doorheen de jaren groter. Dat blijkt bijvoorbeeld uit onderzoek waarvoor de lengte van jonge mannen in België voorafgaand aan hun dienstplicht in het leger tussen 1978 en 1990 werd bijgehouden. Een analyse van Belgische groeigegevens in het begin van de 21ste eeuw bevestigt dat sinds 1830 de gemiddelde lengte en gewicht aanzienlijk is toegenomen bij de Belgische bevolking. De toename van gewicht is een logisch gevolg van een toename in lengte.

Professor Jean De Schepper van de VUB is gespecialiseerd in onder meer groeihormonen en groeistoornissen. Hij laat weten dat er momenteel in ons land, zoals in de andere ons omringende landen, geen grote grote toename meer is in lengte. De verdere groei lijkt dus gestopt, maar dat wil niet zeggen dat mannen kleiner worden.

Wetenschapsinstituut Sciensano monitort om de zoveel jaar het voorkomen van overgewicht bij de Belgische bevolking, waarvoor ze statistieken over lengte en gewicht verzamelen. Cijfers over de gemiddelde groottes zijn niet op hun website te vinden, maar werden door Sciensano via mail aan Factcheck.Vlaanderen bezorgd. In 1997 was de gemiddelde Belgische man 176 cm groot, 20 jaar later kwam hier iets meer dan een centimeter bij (177,3 cm in 2018).

Verschillende reden voor stagnering

Volgens het CBS ligt de reden voor de afname van de gemiddelde volwassen gestalte in Nederland deels bij de toegenomen immigratie van minder grote nieuwe bevolkingsgroepen. Tegelijk zien ze dat bij de generaties bij wie ook beide ouders in Nederland zijn geboren, en bij de generaties bij wie alle vier de grootouders in Nederland zijn geboren, de groei ook stagneerde.

Uit onderzoek blijkt dat er geen eenduidige verklaring is voor die stagnatie. Zo zou levenstijl een rol kunnen spelen, bijvoorbeeld door het eten van ongezonde voeding tijdens de kindertijd. Maar evengoed is het mogelijk dat de bevolking van landen als Nederland simpelweg de optimale lengte bereikt hebben.

Conclusie

Vanaf 1940 zijn mannen er niet kleiner op geworden, integendeel. Wereldwijd nam de gemiddelde lengte van mannen doorheen de twintigste eeuw toe. De laatste decenia is die groei gestagneerd.

✻

Geraadpleegde Bronnen

Justine Viane

Justine studeerde eerst sociaal werk aan de Artevelde hogeschool en heeft daarna een masteropleiding journalistiek aan de Universiteit Gent gevolgd. Sinds 2022 vervolledigt zij de redactie als factchecker bij Factcheck.Vlaanderen.

✻

Steun ons!