Waar komt dit nieuws vandaan?
We weten allemaal dat gezonde eet- en leefgewoonten niet alleen levensjaren kunnen toevoegen, maar dat ze ook je levenskwaliteit kunnen verbeteren. Japanse onderzoekers gingen na of ouderen nog winst kunnen boeken met gezonde eet- en leefgewoonten (1). In een cohortstudie volgden ze gedurende 21 jaar een groep van 20.373 mannen en 26.247 vrouwen op:
- De deelnemers waren tussen 40 en 80 jaar oud.
- Bij de start van de studie moesten ze vragenlijsten invullen over hun eet- en leefgewoonten.
- Aan 8 elementen werd een score van 0 of 1 toegekend: fruit, vis, melk, bewegen, Body Mass Index (gerelateerd aan lichaamsgewicht), roken, alcohol en slaap. Zo kregen de deelnemers 1 punt voor:
- een of meer stukken fruit of vis of melk per dag;
- een uur bewegen per dag;
- niet roken;
- matig alcohol drinken;
- normale Body Mass Index;
- 6 tot 7 uur slaap per nacht.
Tijdens de opvolgingsperiode overleden 8.966 deelnemers:
- Op 40 jaar lag de levensverwachting 5 tot 6 jaar hoger voor deelnemers die 7 tot 8 scoorden, vergeleken met deelnemers met een score van 0 tot 2.
- Op 80 jaar steeg de levensverwachting met 2 tot 4 jaar voor de groep met gezonde leefgewoonten.
- Voor mannen lag de grootste winst (in volgorde) in:
- niet roken;
- matig alcohol drinken;
- voldoende slapen.
- Voor vrouwen was dit:
- matig alcohol drinken;
- niet roken;
- normale Body Mass Index.
De onderzoekers besluiten dat gezonde eet- en leefgewoonten levensjaren kunnen toevoegen, op eender welke leeftijd. Zelfs personen met levensbedreigende ziektes zoals kanker, hoge bloeddruk, diabetes of chronische nieraandoeningen, bleken erbij gebaat om een gezonde levensstijl te volgen.
Hoe moet je dit nieuws interpreteren?
Deze Japanse studie is waarnemend van aard: we moeten dus voorzichtig zijn met conclusies. Toch is er voldoende wetenschappelijk bewijs om aan te nemen dat gezonde eet- en leefgewoonten een aanwinst betekenen voor de gezondheid. Voor mannen en vrouwen leverden niet roken en maximum 4 glazen alcohol per dag drinken de grootste winst in levensjaren op. De winst door fruit eten en dagelijks bewegen lag veel lager.
De studie steunt vooral op wiskundige modellen om het aantal gewonnen levensjaren te berekenen. Verder heeft het onderzoek nog een aantal beperkingen:
- De eet- en leefgewoonten werden alleen bij de start van de studie geregistreerd.
- Er was eigenaardig genoeg geen informatie over groenten en rood vlees.
- Van de oorspronkelijke 110.585 deelnemers werden 63.965 deelnemers uitgesloten wegens gebrek aan gegevens.
- Een laatste minpunt is dat bijvoorbeeld roken evenveel afgestraft werd als onvoldoende fruit eten, terwijl je die zaken toch moeilijk kan vergelijken.
Het loont dus de moeite om oma en opa een gezonde levensstijl aan te praten, zonder ze echt op dieet te zetten. Het moet hier op aarde ook nog een beetje leuk blijven.
Conclusie
Volgens een nieuwe Japanse studie, waarin meer dan 46.000 personen gedurende 21 jaar werden opgevolgd, kan je een aanzienlijke levenswinst boeken met gezonde leefgewoonten. Niet roken en matig alcohol drinken bleek de grootste impact te hebben, in tegenstelling tot fruit eten en bewegen. Of dergelijke vergelijkingen correct zijn, is twijfelachtig, omdat de studie methodologisch met haken en ogen aan elkaar hangt. De belangrijkste boodschap is: je bent nooit te oud om gezond te leven.
