Waar komt dit nieuws vandaan?
In 2021 kregen in België 22.718 personen een knieprothese. Hun gemiddelde leeftijd bedroeg 68 jaar, 60% was vrouw en bij 4% ging het om twee knieprothesen in hetzelfde jaar (1). Het grote aantal mensen met een knieprothese heeft met twee dingen te maken: de vergrijzing van de bevolking en de toename van overgewicht.
Leeftijd en vooral overgewicht zijn risicofactoren voor artrose. De belangrijkste reden waarom mensen een knieprothese krijgen, is verregaande artrose met pijn en moeilijk kunnen stappen. Artrose is ook een van de belangrijkste oorzaken van chronische pijn op oudere leeftijd.
Terwijl een totale knieprothese een goede oplossing is voor verregaande knieartrose, blijkt toch een vrij grote groep personen ontevreden na de ingreep. Vooral mensen met ernstig overgewicht hebben duidelijk meer kans op complicaties, waaronder blijvende pijn (2). Om dat risico te verminderen, is het beter om eerst te streven naar een gezond gewicht.
Hoe moet je dit nieuws interpreteren?
Heupen en knieën worden in geval van ernstig overgewicht bij iedere stap zwaarder belast. De kracht die op deze gewrichten terechtkomt, hangt immers af van je lichaamsgewicht. Hoe hoger het gewicht van een persoon, hoe sneller slijtage optreedt in deze gewrichten. Daardoor ontwikkelen mensen met obesitas veel vaker heup- en knieartrose.
Personen met ernstig overgewicht lopen 40 tot 100% meer kans om ooit een knieprothese nodig te hebben dan personen met een normaal gewicht (3). Bovendien duurt de operatie langer en lopen ze meer risico op complicaties tijdens de operatie. Mensen met obesitas die een prothese krijgen, lopen ook duidelijk meer kans op een tegenvallend resultaat met blijvende klachten op lange termijn (2).
Wie erin slaagt om gewicht te verliezen voor de operatie, is vaker tevreden over de knieprothese. Meer nog, ook zonder operatie wordt de kniepijn draaglijker na gewichtsverlies. Soms is een knieprothese zelfs niet meer nodig (4). Pijnexpert Bart Morlion had het dus bij het rechte eind.
Conclusie
In België krijgen jaarlijks meer dan 22.000 mensen een knieprothese wegens gevorderde knieartrose. Dat hoge aantal heeft met de vergrijzing te maken, maar vooral met ernstig overgewicht. Obesitas is erg belastend voor de knieën, waardoor sneller slijtage en artrose ontstaan. Een knieprothese kan een oplossing zijn, maar leidt lang niet altijd tot een bevredigend resultaat. Vooral mensen met overgewicht blijven met pijn en andere ongemakken sukkelen na de operatie. Wanneer ze erin slagen om te vermageren, dan vermindert de kans op blijvende pijn en wordt een knieprothese soms overbodig.
