Waar komt dit nieuws vandaan?
Bijna alle jongeren gebruiken sociale media: Facebook, Instagram, Snapshat, YouTube en Twitter. Eerdere studies toonden al aan dat sociale media een impact hebben op de mentale gezondheid. Een nieuwe Britse rondvraag bij 1479 jongeren tussen 14 en 24 jaar poogt meer zicht te krijgen op de effecten van sociale media (1). Er werd uitgebreid gepolst naar de impact ervan en naar het mentale welbevinden met vragen over emotionele steun, zelfbeeld, gezondheid, betrouwbaarheid van gezondheids- en andere informatie, angst, depressie, identiteit, vrienden, pesten, ‘angst om iets te missen’ als men offline is, enz. Gebaseerd op de antwoorden, werden de 5 sociale media gerangschikt volgens impact. Van positief naar negatief: YouTube, Twitter, Facebook, Snapshat en Instagram. De meest aangehaalde positieve effecten waren: zelfexpressie, identiteit en deel uit maken van een groep (community). De meest aangehaalde negatieve effecten: slaaptekort, gepest worden en steeds online willen zijn uit angst om iets te missen (afhankelijkheid). De onderzoekers stellen een aantal actiepunten voor om jongeren te beschermen tegen negatieve effecten van sociale media, waaronder een symbooltje bij gefotoshopte of digitaal gemanipuleerde foto’s, waarschuwingen bij overdadig gebruik en een label bij betrouwbare gezondheidsinformatie. Ook stellen ze voor dat scholen jongeren leren omgaan met de valkuilen en gevaren van sociale media.
Hoe moeten we dit nieuws interpreteren?
Dat Instagram en Facebook slechter scoren op de mentale gezondheid van jongeren dan YouTube en Twitter, heeft er waarschijnlijk mee te maken dat de eerste persoonlijker zijn, terwijl we met de tweede veeleer mensen volgen of filmpjes bekijken die weinig met het persoonlijke leven te maken hebben. Of Instagram of Facebook oorzaak kan zijn van mentale problemen bij jongeren is moeilijk aan te tonen. Het is niet uitgesloten dat mensen al slecht in hun vel zaten en dat positieve beelden van vrienden die schijnbaar meer levenskwaliteit hebben, hun sombere buien alleen maar versterken. Overigens is deze studie enkel op een enquête gebaseerd en werden de jongeren niet onderzocht of ondervraagd door een arts of psycholoog.
Wat geldt voor gezondheidsinformatie geldt ook voor sociale media: je moet er mee leren omgaan.
Conclusie
Jongeren zitten massaal op sociale media. Het spreekt voor zich dat die een impact hebben op hun sociale welzijn. Er goed mee leren omgaan, en beseffen dat je vrienden vooral positieve verhalen en beelden posten, is nodig om je zelf goed te blijven voelen. Welk medium de meeste impact heeft, is moeilijk aan te tonen. Instagram en Facebook worden doorgaans gebruikt voor persoonlijke verhalen, logisch dat de impact dan groter is.
