Verhogen hormonen in de menopauze het risico op alzheimerdementie?

Waar komt dit nieuws vandaan?

Finse wetenschappers gingen na of er een verschil was in het gebruik van hormonale substitutietherapie (HST)  tussen vrouwen na de menopauze met en zonder de ziekte van Alzheimer (1). In totaal werden gegevens van 169478 postmenopauzale vrouwen verzameld, waarvan de ene helft de ziekte van Alzheimer had en de andere helft niet. De onderzoekers onderzochten wie van deze vrouwen HST gebruikten: welk type therapie, wanneer hiermee gestart werd en hoe lang. Uit de analyse blijkt dat vrouwen die hormoontherapie gebruiken in de menopauze 9 tot 17% vaker Alzheimerdementie ontwikkelen. 

Concreet betekent dit dat er jaarlijks 9 tot 18 extra gevallen van de ziekte van Alzheimer zijn voor elke 10.000 vrouwen die hormoontherapie gebruiken. Het risico neemt niet toe wanneer vrouwen uitsluitend een vaginale hormonale gel gebruiken. Vrouwen die voor de leeftijd van 60 jaar startten met hormoontherapie hebben enkel een hoger risico op alzheimerdementie als ze die minstens 10 jaar gebruiken. Bij minder dan 10 jaar gebruik verhoogt hun risico niet. Vrouwen die na de leeftijd van 60 jaar startten en dit gedurende 3 tot 5 jaar nemen, zouden het grootste risico lopen. 

Hoe moeten we dit nieuws interpreteren?

De eierstokken produceren in de menopauze steeds minder vrouwelijke hormonen, waardoor de maandstonden stoppen en ook andere veranderingen in het lichaam optreden die klachten kunnen veroorzaken. Hormonale substitutietherapie (HST) is een hormoonbehandeling die kan worden opgestart als een vrouw rond de menopauze ernstige hinder ondervindt van opvliegers, zweten, slecht slapen, vaginale droogte en pijn bij het vrijen. Tijdens zo’n behandeling wordt er steeds gestreefd naar een zo laag mogelijke dosis hormonen en een zo kort mogelijk periode van inname. Zo vermindert de kans op bijwerkingen.

Deze nieuwe studie leert ons dat er mogelijk een verband bestaat tussen HST en een toegenomen risico op de ziekte van Alzheimer, vooral bij een langdurige inname. Het is echter niet zeker of het hier gaat om een oorzakelijk verband. Mocht dat wel zo zijn, dan gaat het om een zeer kleine risicotoename.

Deze studie houdt geen rekening met andere risicofactoren voor het ontwikkelen van dementie, zoals het voorkomen van de ziekte in de familie of de levensstijl.

Conclusie

Deze studie vindt een licht verhoogd risico op de ziekte van Alzheimer bij vrouwen die na de menopauze meer dan tien jaar hormonen innemen. Het gaat om een zeer kleine risicostijging die nog moet bevestigd worden in ander onderzoek.