Waar komt dit nieuws vandaan?
Dergelijke duizeligheid, ook posturale of orthostatische hypotensie genoemd, is het gevolg van een plotse bloeddrukdaling, waarbij de bloedtoevoer naar de hersenen tijdelijk vermindert. Amerikaanse onderzoekers volgden 11.709 personen met een gemiddelde leeftijd van 54 jaar gedurende 25 jaar. Deze grote studie liep van 1987 tot 2013, inclusief 4 opvolgmomenten. Posturale hypotensie werd vastgesteld wanneer er een daling gemeten werd van de bovendruk met minimaal 20 mmHg of van de onderdruk met minimaal 10 mmHg, nadat de proefpersonen gedurende 20 minuten neergelegen hadden. 552 proefpersonen (4,7%) voldeden aan deze criteria. In de opvolgperiode ontwikkelden 1.068 mensen een vorm van dementie en kregen 842 mensen een beroerte.
De onderzoekers stelden vast dat de groep met posturale hypotensie 1,5 keer meer risico liep op het ontwikkelen van dementie en dubbel zoveel risico op een beroerte. Er werd rekening gehouden met andere beïnvloedende factoren zoals leeftijd, drink- en rookgewoonten, hoge bloeddruk, diabetes of hoge cholesterol.
Hoe moeten we dit nieuws interpreteren?
Posturale hypotensie heeft vele oorzaken, van banale tot ernstige hartziekten. Het lichaam past zich niet snel genoeg aan bij snel rechtstaan uit zit- of lighouding. Er komt meer bloed in de benen te zitten, en minder in de hersenen. Hierdoor ontstaat duizeligheid, wat kan leiden tot flauwvallen.
Het grote nadeel van deze studie is het feit dat de bloeddruk slechts eenmalig gemeten werd, bij de start van het onderzoek. Er is geen weet van een verbetering van de klachten in de risicogroep, noch van de ontwikkeling van dezelfde klachten bij de niet-risicogroep.
Er werd een mogelijke associatie gevonden tussen posturale hypotensie en de ontwikkeling van dementie of een beroerte, maar dit betekent niet dat er een oorzakelijk verband is, zoals de media impliceerde. Eerder Nederlands onderzoek kwam tot gelijkaardige bevindingen, maar dit blijft onvoldoende om uitspraken te doen.
Conclusie
Dit onderzoek heeft geen betrekking op iedereen die zich af en toe duizelig voelt bij het rechtstaan. Mensen die zeer regelmatig last hebben van een bloeddrukval bij het rechtstaan, laten zich best onderzoeken door hun huisarts. Hartziekten of hoge bloeddruk kunnen de mogelijke oorzaak zijn, en dit zijn bekende risicofactoren voor de ontwikkeling van dementie (voornamelijk vasculaire dementie). Om te kunnen besluiten of personen met posturale hypotensie een hoger risico hebben op dementie, is er absoluut meer onderzoek nodig.
