Waar komt dit nieuws vandaan?
Onderzoekers van de Universiteit van Edinburgh doorzochten de literatuur en verzamelden alle studies wereldwijd die het verband tussen pollutie en beroerte (cva) bestudeerden (1). Ze vonden er 103. Ze keken hoe de wetenschappers de luchtverontreiniging gemeten hadden en de sterfte door beroerte en ziekenhuisopnames voor beroerte in kaart hadden gebracht.
Ze brachten de geschatte risico's van de studies samen in een globaal cijfer per bestudeerd type pollutie: ozon, zwaveldioxide, stikstofdioxide en koolstofmonoxide. Ze analyseerden ook in welke mate het risico toeneemt wanneer de hoeveelheid fijnstof, zowel ultrafijn als grovere korrels stof, verandert. Verder keken ze naar het tijdsinterval tussen pollutiepieken en het optreden van beroerte en naar de inkomensstatus van het betrokken land (arm tot rijk).
Daarbij kwamen ze tot de volgende vaststellingen: er is een duidelijk verband tussen alle vormen van pollutie en beroerte. Dit verband is het sterkst voor zwaveldioxide en het zwakst voor ozon. Pollutie met zeer fijne stofpartikeltjes is gevaarlijker in vergelijking met grovere stofdeeltjes. Wanneer de verontreiniging piekt, zijn er meer ziekenhuisopnames en sterftes door beroerte, al op de dag van de toename. In landen met lage en middelhoge inkomens is het risico op beroerte als gevolg van vervuilde lucht groter dan in rijke landen.
Hoe moeten we dit nieuws interpreteren?
Dat deze studie de bevindingen uit andere studies min of meer samenvat, maakt het verband tussen pollutie en luchtverontreiniging niet sterker. Ook door meer dan 100 studies te bundelen, weten we niet zeker of sterke pollutie rechtstreeks oorzaak kan zijn van een beroerte. Er is wel een risico, maar dat is verschillend van individu tot individu. De kans dat je een beroerte krijgt door louter vervuilde lucht in te ademen, is eerder onwaarschijnlijk. Vermoedelijk is het één van de factoren die mee bepaalt of iemand slachtoffer wordt van een beroerte.
Eerder onderzoek vond al een duidelijk verband tussen luchtververvuiling en hartinfarct. Dat wijst erop dat vuile lucht op één of andere manier wel het bloedvatensysteem aantast, bijvoorbeeld door de bloeddruk te verhogen. Aantasting van bloedvaten ligt ook aan de basis van beroerte.
Conclusie
Deze studie vindt een verband tussen luchtvervuiling, van zowel gassen als fijn stof, en beroerte. Het is nog niet helemaal duidelijk of het hier gaat om een oorzakelijk verband.
