Nee, brakende atleten werden niet ziek door te zwemmen in de Seine

Volgens verschillende berichten op social media zouden triatleten tijdens de Olympische Spelen ziek zijn geworden van het vervuilde rivierwater van de Seine. Maar de beelden van de overgevende atleten en de infectie van de Belgische triatleet Claire Michel lijken hier los van te staan. Het braken kwam door uitputting en Michel viel uit door een virusinfectie.

10 augustus 2024

Op sociale media circuleerden beelden van de Canadese triatleet Tyler Mislawchuck die overgeeft na te hebben gezwommen in de Seine. Dit zou het gevolg zijn van vervuild water.

Maar Mislawchuk gaf zelf toe dat zijn braakbuien hier niets mee te maken hadden. Het braken kwam door de combinatie van uitputting en de hoeveelheid water dat hij tijdens het zwemmen inslikte.

Ook de infectie van de Belgische triatlete Claire Michel wordt aan een vervuilde Seine gekoppeld. Maar ook dat lijkt hier los van te staan: ze werd getroffen door een virus.

Afgelopen weken stond de waterkwaliteit van de Seine weer volop in de aandacht: Was het water voldoende zuiver om er de zwemonderdelen van de triatlon tijdens de olympische spelen in te laten plaatsvinden? Ook na de triatlonwedstrijden van zowel de mannen als de vrouwen bleef de discussie voortduren.

Zo verscheen op 1 augustus op X dat “de gezondheid van atleten ernstig in gevaar is gebracht doordat ze gedwongen werden om te zwemmen in de smerige rivier de Seine, zodat politici konden opscheppen over hun nep-milieuprestaties”. Gelijkaardig posts gaan rond op Telegram en alternatieve blogsites.

Het tekstje gaat gepaard met een filmpje van een kotsende triatleet. Op het einde zie je een gemonteerd beeld van de Franse president Emmanuel Macron die tussen het afval in de Seine zwemt.

Bron: X.

Triatleet braakte door uitputting, niet door vervuild water

Een omgekeerde zoekopdracht toont aan dat de beelden van de atleten authentiek zijn, al worden ze uit hun context getrokken. De kotsende triatleet betreft inderdaad de Canadees Tyler Mislawchuk, die tot tien keer heeft overgegeven na het zwemonderdeel op 31juli.

Aan de Canadese omroep CBC verklaarde Mislawchuk dat hij tijdens het zwemmen enorm veel water had binnengekregen: “Maar het had niets met de waterkwaliteit te maken. Mijn maag zat extreem vol. En combineer dat met 1 uur en 40 minuten zo hard gaan als je kunt, dan gebeuren er zulke zaken.”

Ook ziekte bij Belgische triatlete onderwerp van discussie

De discussie laaide verder op toen bleek dat de Belgische triatlete Claire Michel een infectie had opgelopen. Dat raakte bekend door een persbericht van het Belgisch Olympisch Comité (BOIC). Daarin kondigt het aan dat het Belgisch triatletenteam, de Belgian Hammers, zich uit de race trekt door de ziekte van Michel.

Op het einde meldt het BOIC dat er lessen voor de toekomst moeten worden getrokken: “hierbij denken we aan omstandigheden die niet voor onzekerheid bij atleten, fans en entourage zorgen.” Aan Factcheck.Vlaanderen liet BOIC-woordvoerder Matthias Van Baelen weten dat dit statement alle info bevat die ze wensen te communiceren.

Aan de Franse zender BFM TV verklaarde de Franse Minister van sport Amélie Oudéa-Castéra op 5 augustus dat de infectie van de Michel niet lag aan de kwaliteit van de Seine: “Er is geen direct oorzakelijk verband. En er zijn geen andere ziektegevallen bekend. Ook de waterkwaliteit was die dag uitstekend.”

In verschillende media, waaronder dit artikel in De Standaard, stond nochtans dat Michel de E. coli-bacterie had opgelopen. Volgens dat artikel is dat een bacterie die ook voorkomt in vervuild rivierwater.

E. coli bacterie duidt vooral op povere waterkwaliteit, niet op infectie

Laurence Delbrassine van wetenschapsinstituut Sciensano meldt per mail aan Factcheck.Vlaanderen dat het moeilijk is om de bron van een E. coli-besmetting te achterhalen: “Er kunnen namelijk verschillende typen van de E. coli-bacterie in waterlopen opduiken.” Delbrassine benadrukt ook dat de E. coli-bacterie op zich een onschuldige darmbacterie is die vaak voorkomt. Enkel de pathogene of ziekmakende varianten zijn gevaarlijk.

Dat onderscheid trekt zich door bij de afname van stalen in waterlopen. “E. coli-bacteriën dienen als indicator voor de waterkwaliteit. De detectie van E. coli in water betekent dus niet per se dat er pathogene E. coli zijn gedetecteerd, maar correleert met een slechte waterkwaliteit of fecale verontreiniging”, zegt Delbrassine.

Opgave Belgische atlete kwam door virus

Ook Katrien Lagrou, professor klinisch biologie, aan de KU Leuven, benadrukt dat onderscheid: “het is niet omdat er E. coli in het water is vastgesteld, dat het de belangrijkste ziekteverwekker is. Zo’n meting wijst in de eerste plaats op fecale verontreiniging, door ontlasting. Er bestaan trouwens veel varianten, waardoor het erg moeilijk blijft om de exacte bron van een infectie te achterhalen.”

Op dinsdag 6 augustus zorgde Michel zelf met een bericht op haar Instagram account voor verheldering: “In de media circuleert er veel tegenstrijdige informatie over mijn ziektegeval (…) Bloedtesten toonden dat ik besmet raakte met een virus (niet E. coli)”. Ook De Standaard bracht dit vanaf 7 augustus aan als correctie op het eerder vermeldde artikel.

Russische desinformatie

De misleidende en tegenstrijdige informatie over de waterkwaliteit van de Seine zou deel uitmaken van een bredere politieke campagne. Volgens onderzoek van het persagentschap Agence France Presse (AFP) kadert een groot deel van de desinformatie over de Seine binnen de Matriochka-operatie van de Russische overheid.

Volgens AFP wil Rusland zo de Westerse media overspoelen met een berg aan te verifiëren informatie. In dit geval gaat het volgens AFP niet enkel over filmpjes, maar zelfs over een vervalst rapport van de Verenigde Naties, dat de povere waterkwaliteit van de Seine aan de kaak stelt.

Conclusie

De waterkwaliteit van de Seine heeft de gezondheid van de atleten niet ernstig in gevaar gebracht. De braakbuien van de Canadese triatleet kennen andere oorzaken. De infectie bij de Belgische atleet kwam door een virus, de bron ervan blijft onduidelijk. Een groot deel van de online geruchten over de waterkwaliteit zou kaderen binnen een Russische desinformatiecampagne.

✻

Geraadpleegde Bronnen

Thibault Coigniez

Thibault studeerde eerst filosofie en geschiedenis aan de KU Leuven. Daarna volgde nog een manama literatuurwetenschappen. Momenteel is hij redacteur bij De Reactor en werkt hij hier en daar als freelanceschrijver. Sinds september 2023 schrijft hij voor factcheck.vlaanderen.

✻

Steun ons!