Waar komt dit nieuws vandaan?
Amerikaanse onderzoekers gingen na of wonen in een lawaaierige omgeving een invloed heeft op het risico op dementie (1). Ze onderwierpen meer dan 5.000 deelnemers uit de streek van Chicago en ouder dan 65 jaar regelmatig aan vragenlijsten om hun geheugen, oriëntatiegevoel en taal te testen. Tijdens de opvolging van vier jaar leed 11% van de deelnemers aan de ziekte van Alzheimer en kampte 30% met een verminderd denkvermogen.
Het geluid in de omgeving werd geëvalueerd aan de hand van wiskundige modellen die de gegevens gebruikten van 136 geluidsmetingen in Chicago. Er bleken grote verschillen te zijn tussen de dagelijkse niveaus van geluidshinder waaraan mensen werden blootgesteld. De dagelijkse gemiddelden varieerden tussen 51 en 78 decibels, wat ongeveer het onderscheid weergeeft tussen een relatief kalme buitenwijk en een stedelijke omgeving dicht bij een drukke autosnelweg. Hoe meer omgevingslawaai er was, hoe slechter de resultaten voor denkvermogen (stijging met 36%) en hoe meer gevallen van de ziekte van Alzheimer (stijging met 29%).
De onderzoekers besluiten dat een lawaaierige omgeving het risico op dementie doet stijgen. Verschillende mechanismen kunnen dat verband verklaren, zoals een verhoogd hartritme en bloeddruk door stress, slaapstoornissen, en chronische ontstekingen door overbelasting van de hersenzenuwen.
Hoe moeten we dit nieuws interpreteren?
Lawaai kan een negatieve invloed hebben op onze gezondheid. Volgens de Wereldgezondheidsorganisatie gaan in West-Europa naar schatting jaarlijks 1 miljoen gezonde levensjaren verloren door gezondheidsproblemen veroorzaakt door omgevingslawaai (2).
De eerder vermelde Amerikaanse studie in Chicago is interessant, maar heeft een aantal beperkingen:
- In lawaaierige omgevingen wonen meestal armere mensen, en de studie houdt geen rekening met het beroep van deelnemers, noch met hun eet- en leefgewoonten. In het verleden werd reeds aangetoond dat een gezonde levensstijl een zekere bescherming kan bieden tegen dementie (3). Daartoe behoort ook een aangename leefomgeving.
- In lawaaierige buurten kan ook meer sprake zijn van luchtvervuiling, wat eveneens in het verleden gelinkt werd aan een hoger risico op dementie.
- Het lawaai werd niet rechtstreeks gemeten, maar afgeleid uit modellen. Daardoor is een zekere foutmarge mogelijk.
Conclusie
Leven in een lawaaierige omgeving is niet gezond. Het risico op hart- en vaatziekte stijgt, net als de kans op slaapstoornissen en hoge bloeddruk. Een Amerikaanse studie toont een verband aan tussen lawaai en dementie, maar het gaat mogelijk om een onrechtstreeks verband. In lawaaierige buurten wonen vaker mensen met ongezonde eet- en leefgewoonten. Dat zulke gewoonten een zekere impact hebben op het risico op dementie, is bekend.
