Verminderen drie sneetjes volkoren brood per dag de kans op een hartziekte?

Waar komt dit nieuws vandaan?

Aan de Amerikaanse Harvard Medical School of Public Health verzamelden wetenschappers alle studies over de impact van volle granen op sterfte, kanker en hart- en vaatziekten, die tussen 1971 en 2010 werden uitgevoerd (1). De overkoepelende analyse (meta-analyse) had betrekking op 786.076 personen. Daarvan waren er inmiddels 97.867 overleden. De mensen die de het meest volkoren producten hadden gegeten, hadden het laagste risico om tot de groep ‘reeds overleden’ te behoren: ze hadden een 16% grotere kans op een langer leven. In de groep volkoren-eters hadden mensen ook 18% minder kans op een hartinfarct of beroerte, en 12% minder kans op kanker. De onderzoekers berekenden ook of de effecten groter waren naarmate men 10 gram, 50 gram of 70 gram vollegraanproducten per dag nuttigde, in vergelijking met enkel geraffineerde producten. Dat bleek het geval: de groep die de meeste vollegraanproducten at, had het grootste voordeel, in vergelijking met diegenen die enkel geraffineerde producten aten.

Hoe moeten we dit nieuws interpreteren?

Onze media zetten consumptie van vollegraanproducten om in volkoren boterhammen (in de Britse media vertaalde men dit in ‘Weetabix’). Eén volkoren boterham weegt ongeveer 30 gram: dus 3 zo’n boterhammen per dag en je zit theoretisch in de gunstige groep. De auteurs van deze studie keken nochtans niet alleen naar brood of ontbijtgranen, maar naar alle vollegraanproducten samen: volkoren brood, bruine pasta, bruine rijst, volkoren muesli,...

De studie is goed uitgevoerd, maar laat niet toe om te besluiten dat vollegraanproducten op zich langer doen leven, laat staat ‘3 volkoren boterhammen per dag’. De kans is groot dat mensen die vooral vollegraanproducten eten, over het algemeen ook meer met hun gezondheid bezig zijn: niet roken, matige alcoholconsumptie, minder overgewicht en meer beweging. Dan is hun hele levensstijl verantwoordelijk voor de geringere kans op hart- en vaatziekten, en niet enkel de voeding. Overigens: wie vollegraanproducten eet, eet minder geraffineerde producten, zoals wit brood, witte rijst en witte pasta.

Conclusie

Deze studie vindt dat een hoge consumptie van vollegraanproducten (niet alleen volkoren brood, ook bruine pasta, volle rijst, havermout, muesli,...) de kans op hart- en vaatziekten vermindert. Dat is niet nieuw. Bovendien kan men niet bewijzen dat vollegraanproducten op zich verantwoordelijk zijn voor het gunstige effect. Waarschijnlijker is dat mensen die vooral vollegraanproducten consumeren, over het algemeen een gezondere levensstijl hebben.