Waar komt dit nieuws vandaan?
Psychologen van de Universiteit van Hamburg wilden weten in hoeverre de huidige werkcultuur, die een zeer hoge mate van beschikbaarheid veronderstelt, een impact heeft op het mentale welzijn. Ze recruteerden 132 deelnemers, overwegend mannen met gemiddelde leeftijd 42 jaar, in 13 bedrijven en organisaties (transport, IT, logistiek, ziekenhuizen) die sinds meer dan 5 jaar aan de slag waren bij dezelfde werkgever (1). Ze hadden allemaal periodes dat ze buiten de normale werkuren dienden beschikbaar te blijven voor het werk, naast periodes dat dit niet verondersteld werd. De deelnemers vulden dagelijks vragenlijsten in gedurende vier opeenvolgende dagen dat ze ‘van wacht’ waren en vier dagen dat ze dat niet waren. Van 51 deelnemers werden ook speekselstalen afgenomen waarin de concentratie van stresshormoon (cortisol) gemeten werd. Zoals verwacht stelden de onderzoekers vast dat periodes van beschikbaarheid buiten de normale werkuren (vb. ’s avonds of ’s nachts) een ongunstige invloed had op de stemming, het energieniveau en het welbevinden de volgende dag. In deze dagen werden ook hogere concentraties cortisol gemeten, wat duidt op een hoger stressniveau. De onderzoekers besluiten dat voortdurende beschikbaarheid voor het werk ongunstig is voor het mentaal welbevinden: wie ’s avonds laat nog met het werk bezig is, zelfs als dat enkel in gedachten is, voelt zich de volgende dag minder fit. Mensen moeten de tijd krijgen om te ontspannen en los te komen van het werk.
Hoe moeten we dit nieuws interpreteren?
Het gaat om een vrij beperkte groep van bijna uitsluitend mannen van middelbare leeftijd. Daarom kunnen de vaststellingen niet zo maar veralgemeend worden voor de hele populatie. Dat neemt niet weg dat de studie aandacht vraagt voor de negatieve impact van mobiele technologie, waardoor we overal en altijd in contact kunnen staan met werk en collega’s via e-mail en sociale media. De onderzoekers breken een lans voor de noodzaak aan vrijetijd, volledig losgekoppeld van de werkvloer, iets wat vandaag veel moeilijker is dan vroeger. Beschikbaarheid wordt niet steeds opgelegd. Sommige personen kunnen het niet laten tot ’s avonds laat hun e-mails te checken, zelfs als de werkgever dat niet vraagt. Deze studie wijst ook hen erop dat ze tijd moeten nemen om helemaal te ontspannen.
Conclusie
De studie toont aan dat voortdurend beschikbaar en bereikbaar zijn voor het werk, ook buiten de werkuren en tijdens vakantieperiodes, nadelig is voor het mentale welzijn. Het is belangrijk om af en toe helemaal los te koppelen om goed te kunnen ontspannen.
