Waar komt dit nieuws vandaan?
Zuid-Koreaanse wetenschappers van de Ehwa Woman’s University in Seoul onderzochten of er een verband was tussen mondhygiëne en het risico op hartfalen en voorkamerfibrillatie (VKF), een aandoening die een onregelmatige hartslag veroorzaakt. De onderzoekers stellen dat bij een slechte mondhygiëne meer bacteriën via het tandvlees in de bloedbaan terechtkomen en zo infecties kunnen veroorzaken (1).
De studie onderzocht de gegevens van 161.286 Zuid-Koreanen die geen voorgeschiedenis van hartproblemen hadden. Deze gegevens haalden ze uit de databank van de Zuid-Koreaanse National Health Insurance System. Tijdens een routinecontrole tussen 2003 en 2004 verzamelden ze informatie over onder andere de levensstijl en mondhygiëne van de deelnemers. Daarna volgden ze hen nog gemiddeld 10,5 jaar op.
Tijdens de opvolging ontwikkelden 4911 deelnemers (3,0%) VKF en 7971 personen (4,9%) maakten hartfalen door. De onderzoekers hielden rekening met andere factoren zoals leeftijd, geslacht, BMI en bloeddruk en besluiten dat personen die hun tanden minstens drie keer per dag poetsen een kleinere kans hebben op VKF. Bovendien hebben mensen die hun tanden professioneel laten reinigen een kleinere kans op hartfalen. Mensen die meer dan 22 tanden missen, hebben dan weer een grotere kans.
Hoe moeten we dit nieuws interpreteren?
Voorkamerfibrillatie (VKF) is een aandoening waarbij het hart onregelmatig en meestal te snel klopt. Het is na extra hartslagen de meest voorkomende hartritmestoornis en is geassocieerd met een verhoogd risico op onder andere een beroerte en hartfalen. VKF en hartfalen hebben beide gelijkaardige risicofactoren zoals leeftijd, hoge bloeddruk, hart- en vaatziekten en suikerziekte.
De wetenschappers analyseerden de gegevens van ruim 160.000 personen over een periode van gemiddeld 10,5 jaar. Dit is een uitgebreide studie. Maar er zijn zeker ook tekortkomingen aan hun onderzoek. Ze gaven die zelf ook aan:
- Het betreft een waarnemend onderzoek dat verbanden kan vaststellen, maar geen oorzaak-gevolgrelaties kan aantonen.
- Ze gebruikten enkel gegevens van Aziatische personen, het onderzoek geeft dus geen uitsluitsel voor mensen van een andere afkomst.
- De onderzoekers gebruikten de gegevens uit een databank, maar gingen zelf de diagnoses van de deelnemers niet na aan de hand van een medisch onderzoek.
- Ook voor missende tanden en tandvleesziekten zochten ze geen bevestiging aan de hand van Röntgenbeelden. Dit werd wel vastgesteld door tandartsen.
- De deelnemers vulden vragenlijsten in om informatie te geven over onder andere hun mondhygiëne. Dit maakt de informatie minder betrouwbaar.
- De studie baseerde de gegevens over risicofactoren en mondhygiëne enkel op medische onderzoeken tussen 2002 en 2003. Deze gegevens kunnen met de jaren veranderen, maar daar hielden de onderzoekers geen rekening mee.
- De onderzoekers hielden rekening met storende factoren zoals roken, lichaamsbeweging, diabetes en medicatie. Ze hielden echter geen rekening met verschillen in eetgewoonten tussen de mensen met goede en slechte hygiëne van de tanden. Zo kan het zijn dat mensen met slechtere tanden ook meer zoete snacks gebruiken. Deze snacks kunnen enerzijds tandbederf bevorderen en anderzijds een risico zijn op hart- en vaatziekten.
Dat infecties een rol spelen bij hart- en vaatziekten werd al in eerdere studies aangetoond (2), maar degelijke interventiestudies zijn nodig om het belang ervan aan te tonen.
Het Verbond der Vlaamse Tandartsen raadt aan om twee keer per dag gedurende twee minuten te poetsen.
Conclusie
Uit een Zuid-Koreaanse waarnemende studie blijkt een verband tussen minstens drie keer per dag tandenpoetsen en het risico op hartfalen en voorkamerfibrillatie. Het onderzoek kan echter niet aantonen dat drie keer tandenpoetsen verantwoordelijk is voor het verlaagde risico op deze aandoeningen.
