Waar komt dit nieuws vandaan?
Onderzoekers van een universiteit in Finland zijn nagegaan of er een verband is tussen saunagebruik en dementie of Alzheimer. Hiervoor hebben ze 2315 Finse mannen gedurende gemiddeld 20 jaar gevolgd. Bij aanvang van de studie dienden de deelnemers aan te geven hoeveel keer ze gemiddeld per week naar de sauna gaan. In tegenstelling tot bij ons is saunagebruik heel erg ingeburgerd en maakt het deel uit van de Finse cultuur. De meeste deelnemers (1513) gingen 2 tot 3 keer per week naar de sauna. Tweehonderd deelnemers gingen zelf 4 tot 7 keer per week naar de sauna. De overigen gebruikten de sauna eenmaal per week. Daarnaast werden allerlei gegevens verzameld met betrekking tot hun levensstijl zoals activiteitenniveau, rookgedrag en alcoholgebruik. Ook gewicht en lengte, bloeddruk, medicatie en de aanwezigheid van diabetes of hart- en vaatziekten werden genoteerd. Aan de hand van een bloedanalyse werden cholesterol en bloedsuiker bepaald. Via een jaarlijkse follow-up werd nagegaan wie dementie of Alzheimer ontwikkelde. Na afloop van de studie werden de gegevens statistisch geanalyseerd waarbij gecorrigeerd werd voor de verstorende factoren. De onderzoekers besloten dat 4 tot 7 keer naar de sauna gaan de kans op dementie en Alzheimer met respectievelijk 66% en 65% verminderde in vergelijking met slechts eenmaal per week naar de sauna gaan (1).
Hoe moeten we dit nieuws interpreteren?
Niettegenstaande de studie een sterk verband aantoont tussen saunagebruik en de kans op dementie of Alzheimer, zijn er toch een aantal kanttekeningen bij te plaatsen. Doordat enkel Finse mannen werden opgenomen in de studie, is het resultaat ook enkel op hun van toepassing en kan het niet veralgemeend worden. Bijkomend literatuuronderzoek levert jammer genoeg geen resultaten op. Wat het effect is bij vrouwen of andere nationaliteiten blijft dus een vraagteken. Een ander nadeel van deze studie is dat het saunagebruik enkel bij aanvang van de studie bevraagd werd. Wijzigingen in het saunabezoek over de jaren heen zijn met andere woorden niet bepaald. Deze kunnen het resultaat nochtans beïnvloed hebben. Ook kunnen we ons de vraag stellen in hoeverre het vastgestelde verband belangrijk is. Een hoge bloeddruk, diabetes, stoornissen in de bloedvetten en alcoholmisbruik zijn gekende risicofactoren voor het krijgen van (vasculaire) dementie (2). Volgens de onderzoekers zou het preventief effect van saunagebruik op het krijgen van dementie via deze weg verlopen. Een aantal onderzoeken tonen inderdaad een mogelijks positief effect van sauna op de zowel de bloeddruk als de hartfunctie (3). Ook de kans op hart- en vaatziekten zou verminderen (4). Meer onderzoek is echter nodig om dit verder uit te klaren. Tot slot mogen we niet vergeten dat enkel zeer frequent saunagebruik (4 tot 7 maal per week) een positief effect leek te hebben.
Conclusie
Of frequent saunagebruik de kans op dementie of Alzheimer verkleint, kan deze studie niet aantonen. Maar laat dat vooral geen belemmering zijn om te genieten van een deugddoende sauna.
(3)Hannuksela, M. L., & Ellahham, S. (2001). Benefits and risks of sauna bathing. The American journal of medicine, 110(2), 118-126.
(4)Laukkanen T, Khan H, Zaccardi F, Laukkanen JA. Association between sauna bathing and fatal cardiovascular and all-cause mortality events. JAMA Intern Med 2015; 175: 542–8.
