Waar komt dit nieuws vandaan?
Ouderen krijgen de raad voldoende calcium op te nemen (melk, kaas, yoghurt,...) of calciumtabletten in te nemen, al dan niet in combinatie van vitamine D. Extra calcium zou de botten sterker maken en beschermen tegen botbreuken. Wetenschappelijk onderzoek uit Nieuw-Zeeland komt nu tot andere conclusies (1). In twee goed uitgevoerde overzichtsstudies werden alle degelijke onderzoeken verzameld over de impact van calcium uit de voeding of uit supplementen op de botdensiteit (botsterkte) en op het voorkomen van botbreuken (vooral pols, heup, wervels) bij vijftigplussers .In de eerste overzichtsstudie werden 59 onderzoeken gebundeld over het effect van extra calcium op de botdensiteit bij in totaal 13.790 gezonde ouderen. Eén jaar lang extra calcium innemen versterkt de botten met amper 0,6 tot 1%. Studies over de effecten van extra calciuminname via de voeding (melk, zuivel, vette vis, broccoli,...) toonden een zeer kleine gunstige invloed op het voorkomen van botbreuken. In het tweede overzichtsonderzoek, met 26 studies met betrekking tot 69.107 mensen, over de impact van calciumsupplementen op botbreuken, bracht als resultaat een risicoreductie van 11%. Bij nadere analyse bleek dit gunstig effect echter volledig toe te schrijven aan één grote studie bij mensen in woonzorgcentra met een aangetoond tekort aan vitamine D, die daardoor een hoger risico liepen op botbreuken. Analyseerde men enkel de gegevens over gezonde ouderen, dan bleek effect van extra calcium, via voeding of supplementen, op het risico op botbreuken verwaarloosbaar klein. De onderzoekers concluderen dat gezonde ouderen met een normaal eetpatroon geen calciumsupplementen nodig hebben. Bovendien zijn deze supplementen niet vrij van nevenwerkingen (obstipatie, nierstenen).
Hoe moeten we dit nieuws interpreteren?
Dit nieuws slaat in als een bom, omdat in vele landen, ook bij ons, ouderen de raad krijgen extra calcium in te nemen. Denk maar aan de ‘drink melk voor later’-campagnefilmpjes. Deze nieuwe, goed uitgevoerde studies tonen aan dat dit niet nodig is voor gezonde ouderen. De zeer beperkte voordelen van calciumsupplementen voor vijftigplussers (bovenop een normale calciuminname) zouden niet opwegen tegen de mogelijke nadelen (neveneffecten van calcium). Een gezond eetpatroon en voldoende beweging volstaan.
Voor mensen met osteoporose of andere aandoeningen met broze botten, of mensen die nog weinig mobiel zijn, in rusthuizen bijvoorbeeld, geldt dit niet. Zij zijn wel gebaat met extra calcium en vitamine D.
Conclusie
Extra calciumsupplementen hebben amper effect op de botsterkte of het risico op botbreuken bij gezonde, mobiele ouderen.
