Waar komt dit nieuws vandaan?
Onderzoekers van de Universiteit van Bristol legden 590 vrijwilligers foto’s voor van 23 identieke tweelingen, 20 vrouwelijke en 3 mannelijke, waarvan de ene roker is en de andere niet. De vrijwilligers moesten raden wie de roker was. Daarnaast werden nog eens 580 vrijwilligers bereid gevonden om dezelfde foto’s stuk voor stuk te beoordelen op fysieke aantrekkelijkheid. De foto’s werden genomen in het kader van een groter onderzoek en hadden een gelijkaardige kwaliteit. Van alle foto’s van de rokers samen maakten de onderzoekers vervolgens een soort prototype foto; hetzelfde deden ze voor alle foto’s van niet-rokers. De onderzoekers wilden weten of rokers te herkennen zijn op basis van hun gelaatstrekken en of ze anders beoordeeld worden op aantrekkelijkheid (1). Uit de resultaten blijkt dat de vrijwilligers eigenlijk geen rokers van niet-rokers konden onderscheiden op basis van foto’s: het lichte verschil dat men vond kan aan toeval worden toegeschreven. Wat het beoordelen van aantrekkelijkheid betreft, vond men evenmin noemenswaardige verschillen voor rokers versus niet-rokers. De beoordeling van de prototype-foto’s van rokers en niet-rokers toonde daarentegen wel een opmerkelijk verschil: hier werden rokers als duidelijk minder aantrekkelijk beoordeeld dan niet rokers. Van de mannen had 66% een voorkeur voor het prototype van de vrouwelijke niet-roker en van de vrouwen had 68% een voorkeur voor het prototype van de mannelijke niet-roker.
Hoe moeten we dit nieuws interpreteren?
Het is bekend dat roken de huid grijzer en valer maakt, de elasticiteit vermindert en rimpels sneller doet verschijnen. Ook krijgen rokers typisch verticale rimpeltjes rond de mond. Dat foto’s waarin deze kenmerken bij elkaar gebracht worden, gebaseerd op kenmerken van de 23 sets van tweelingfoto’s, minder aantrekkelijk gevonden worden, is wellicht niet zo verwonderlijk. Maar afgaande op een foto van één individu is het veel moeilijker om uit te maken of iemand al dan niet rookt of meer of minder aantrekkelijk is. De onderzoekers kunnen dus geen duidelijke conclusie trekken afgaande op individuele foto’s. Roken is overigens niet de enige leefstijlfactor die het uiterlijk in negatieve zin beïnvloedt: ook hoge alcoholconsumptie en onbeschermd zonnebaden laten hun sporen na.
Conclusie
Deze studie op basis van portretfoto’s kan niet aantonen dat mensen rokers minder aantrekkelijk vinden. De onderzoekers stelden wel vast dat wanneer alle gelaatskenmerken van rokers worden samengebracht in één beeld, een zogenaamd prototype-beeld van een roker, de meeste mensen dat beeld minder aantrekkelijk vinden in vergelijking met een prototype-beeld van een niet-roker. Daaruit kan je natuurlijk geen conclusies trekken over individuele rokers.
