Waar komt dit nieuws vandaan?
Een internationale groep onderzoekers van diverse universiteiten bracht alle placebogecontroleerde studies over de werking van antidepressiva bij elkaar in een groot overzichtsonderzoek (1). In totaal gaat het om 522 studies, met betrekking tot 116.477 patiënten. 101 studies daarvan werden nooit gepubliceerd. Meer dan driekwart (78%) van de studies werd gesponsord door farmabedrijven die antidepressiva op de markt brengen.
Er werd gekeken naar de werking van antidepressiva na 8 weken gebruik en of ze goed verdragen werden. Ook stelden de onderzoekers een top 5 samen van de best werkende antidepressiva. De resultaten tonen dat alle 21 beschikbare antidepressiva beter werken dan placebo: mensen zien hun depressieve symptomen met minstens 50% verminderen. Bovendien werden ze doorgaans goed verdragen. De vijf antidepressiva die iets beter scoren zijn escitalopram (merknaam Sipralexa®), paroxetine (Seroxat®), sertraline (Serlain®), agomelatine (Valdoxan®) en mirtazapine (Remergon®). Alle vijf zijn ook verkrijgbaar onder hun generische naam (goedkoper). De drie antidepressiva die minder goed scoorden dan de andere, zowel qua effect als qua nevenwerkingen, zijn reboxetine (Edronax®), trazodone (Trazolan®, Nestrolan®) en fluvoxamine (Floxyfral®).
De onderzoekers benadrukken dat ze enkel hebben aangetoond dat antidepressiva over het algemeen beter werken dan placebo, maar dat er geen vergelijking werd gemaakt met niet-farmacologische interventies, zoals praten en psychotherapie. Voor veel mensen is het vaak beter om te starten met gesprekken met een arts of therapeut, of op zijn minst medicatie te combineren met ondersteunende gesprekken.
Hoe moeten we dit nieuws interpreteren?
Deze overzichtsstudie toont aan dat antidepressiva een matig gunstig effect hebben in vergelijking met placebo en over het algemeen goed verdragen worden, wat door eerdere studies soms werd tegengesproken. Een matig effect betekent in het beste geval dat je je een stuk minder depressief voelt, maar niet dat je er gelukkig van wordt. Dit gunstig effect geldt gemiddeld genomen voor de hele groep, wat betekent dat het nog steeds mogelijk is dat antidepressiva niet werken voor sommige individuen. Als iemand na vier weken gebruik van antidepressiva geen positieve evolutie waarneemt, is het onwaarschijnlijk dat de pillen nog zullen werken. Dan moet opnieuw een arts geraadpleegd worden.
Voor mensen met een lichte tot matige depressie genieten ondersteunende gesprekken en cognitieve gedragstherapie nog steeds de voorkeur.
We mogen niet uit het oog verliezen dat ruim driekwart van de onderzochte studies gesponsord werd door de farmaindustrie.
Conclusie
Een nieuwe overzichtsstudie toont aan dat de meeste antidepressiva beter werken dan placebo en over het algemeen goed verdragen worden. Gelukkig word je er niet van, maar in het beste geval een stuk minder depressief. De studie keek enkel naar medicatie en niet naar het effect van ondersteunende gesprekken en cognitieve gedragstherapie. Deze laatsten genieten nog steeds de voorkeur bij lichte tot matige depressie.
