Waar komt dit nieuws vandaan?
Toxoplasma gondii is een parasiet die onder andere bij katten voorkomt. Mensen die via katten, of via met kattenuitwerpselen besmette groenten, vlees of water, in contact komen met de parasiet, kunnen toxoplasmose of kattenziekte oplopen. Toxoplasmose verloopt meestal zonder symptomen en is onschuldig, behalve bij zwangere vrouwen. Wanneer de parasiet overgaat naar de foetus, kunnen ernstige afwijkingen ontstaan. Naar schatting één derde van de wereldbevolking heeft de infectie doorgemaakt.
Er zijn al langer geruchten dat de parasiet misschien toch de hersenen zou kunnen aantasten. Amerikaanse onderzoekers wilden nagaan of dat klopt (1). Ze zetten een studie op met 1.755 kinderen tussen 12 en 16 jaar oud en gingen na welke kinderen antistoffen hadden tegen toxoplasmose. Alle kinderen werden uitgebreid getest op leesvaardigheid, geheugen, wiskunde, concentratie en andere cognitieve tests. Verder werd ook gekeken naar hun vitaminestatus, moedertaal en het inkomen van de ouders.
Van alle kinderen had 7,7% toxoplasma-antistoffen: dat betekent dat ze de kattenziekte hadden doorgemaakt. Deze kinderen scoorden minder goed op leesvaardigheid- en geheugentests, terwijl er geen verschil was voor wiskunde- en andere tests. De kinderen die zowel toxoplasmose hadden doorgemaakt en lage vitamine E-concentraties hadden, deden het nog iets slechter op de leesvaardigheidstest.
De onderzoekers besloten dat er een verband bestaat tussen de kattenziekte enerzijds en leesvaardigheid en geheugen anderzijds bij kinderen, maar konden niet uitmaken of het gaat om een oorzakelijk verband.
Hoe moeten we dit nieuws interpreteren?
Om uit te maken of leesvaardigheid en toxoplasmose iets met elkaar te maken hebben, zou men de leesvaardigheid van de kinderen moeten testen vooraleer ze antistoffen hebben en opnieuw nadat ze de kattenziekte hebben doorgemaakt. Als de leesvaardigheid dan vermindert, en dit blijkt op te gaan voor een grote groep, dan kan men pas spreken van een oorzakelijk verband. In dit onderzoek kan het om een louter toevallige vondst gaan.
Ook belangrijk: de kinderen met toxoplasma-antistoffen uit deze studie hadden overwegend een andere moedertaal dan Engels, wat de kans vergroot dat ze uit armere gezinnen kwamen, ook een risicofactor voor mindere leerprestaties. Dat de kinderen wel goed scoren op andere tests, zoals wiskunde, maakt het verband nog bedenkelijker.
Conclusie
Kattenliefhebbers met kinderen moeten niet panikeren. Het is lang niet aangetoond dat het verband dat deze studie vindt tussen kattenziekte en lezen een rechtstreeks verband is. Het kan gaan om een toevallige vondst.
