Waar komt dit nieuws vandaan?
Tot dit besluit komt een studie van het socialistisch ziekenfonds.[i] Het bevroeg 1.791 van haar leden die een vermageringsoperatie ondergingen. Na acht jaar waren de meesten onder hen nog ver onder hun oorspronkelijke gewicht. Het startgewicht bij mannen was gemiddeld 131 kg, tegenover 108 kg bij vrouwen. Acht jaar later bedroeg het 96 kg bij mannen en 78 kg bij vrouwen.
De operatie kost gemiddeld ongeveer 6.000 euro. Na de ingreep vermindert het gebruik van bloeddrukverlagers, middelen tegen diabetes en antidepressiva met de helft. Op basis hiervan werd in de pers geopperd dat de ingreep zichzelf op termijn terugbetaalt. Dit aspect werd evenwel door de onderzoekers van het ziekenfonds niet in detail uitgewerkt.
Hoe moeten we dit nieuws interpreteren?
Om de mate van overgewicht te becijferen gebruikt men de Body Mass Index of BMI. Deze berekent men door het lichaamsgewicht te delen door het kwadraat van de gestalte. Iemand van 1,70 meter met een gewicht van 115 kg heeft een BMI van 115/(1,70)²=40. Indien die persoon 100 kg weegt, dan heeft hij een BMI van 100/(1,70)²=35.
Wetenschappers zijn het er over eens dat vermageringsoperaties op termijn soms beter werken dan de klassieke aanpak met dieet, bewegen en/of vermageringspillen. De resultaten van het ziekenfondsonderzoek bevestigen dit. Of een operatie vanuit het standpunt van de ziekteverzekering (lees: de belastingbetaler) een goede zaak is, is een ander verhaal. Canadees onderzoek suggereert dat een operatieve aanpak kostenbesparend werkt bij mensen met een extreem overgewicht (BMI meer dan 40) die bovendien diabetes hebben.[ii] Bij mensen met een BMI tussen 35 en 40 beschouwt men de ingreep vanuit het perspectief van de ziekteverzekering als ‘een goede investering’ indien deze mensen ook diabetes, hoge bloeddruk of andere aandoeningen hebben die gunstig beïnvloed worden door vermagering.
Toch moeten operaties bij ernstig overgewicht beschouwd worden als een uitzonderlijke maatregel. Complicaties zijn zeer frequent (80%), al zijn ze vaak beperkt. Grote complicaties komen zeker ook voor en verhogen zowel opnameduur en hospitalisatiekosten. Dezelfde gunstige effecten op bloeddruk en diabetes bekom je ook wanneer je fors vermagert met dieet en bewegen, zonder de complicaties.
Conclusie
Vermageringsoperaties zijn zeer ingrijpend en moeten beschouwd worden als uitzonderlijke maatregel, want complicaties zijn zeer frequent. Voor mensen met een extreem overgewicht die steeds weer falen om gezond te vermageren, zijn ze wel een te overwegen optie, omdat ze ook op lange termijn leiden tot een drastische gewichtvermindering. Kostenbesparend lijkt ze vooral te zijn bij mensen met een BMI boven de 40.
[ii] http://www.cadth.ca/en/products/rapid-response/publication/3917
-Penninckx F, Coremans G, De Hertogh G et al. Aandoeningen van het spijsverteringsstelsel. Leuven ( België); 2011.
-Van Royen P, Bastiaens H, D’Hondt A et al. Overgewicht en obesitas bij volwassenen in de huisartsenpraktijk. Huisarts Nu 2006, 35(3): 118-133.
-Belgian association for the study of obesity ( BASO). Een praktische gids voor de evaluatie en behandeling van overgewicht en obesitas.
-Agrisani, A., Lorenzo, M. & Borrrelli, V. (2007). Laparoscopic adjustable gastric banding versus Roux-en-Y gastric bypass: 5-year results of a prospective randomized trial. Surgery for Obesity and Related Diseases, 3: 127–133.
-Ali, Fuller, Choi & Wolfe (2005). Bariatric surgical outcomes. Surgical Clinics of North America, 85: 835-852
