Waar komt dit nieuws vandaan?
Uit laboratoriumonderzoek van een Franse consumentenbond bleek dat vaak verkochte merken van wegwerpluiers gevaarlijke stoffen bevatten. Met die informatie ging de Franse overheid aan de slag en publiceerde een wetenschappelijk rapport met verontrustende vaststellingen. Uit het laboratoriumonderzoek bleek dat kleine hoeveelheden pesticiden in veel luiers terug te vinden zijn, waaronder glyfosaat (RoundUp), het veelbesproken pesticide waarvan de verkoop aan particulieren verboden is.
Deze stoffen geraken in luiers via de grondstoffen die verwerkt worden en sporen van pesticiden kunnen bevatten. De Franse regering eist dat de fabrikanten binnen de zes maanden wegwerpluiers zuiveren van pesticiden. Opmerkelijk is dat de Franse regering de boodschap onmiddellijk nuanceerde door te beweren dat er tot nu toe geen onmiddellijk gevaar is voor de gezondheid van de baby's, maar die nuance werd niet in alle media opgenomen.
Hoe moeten we dit nieuws interpreteren?
Deze laboratoriumstudie zou de eerste studie zijn die op onafhankelijke wijze wegwerpluiers onderzoekt. Veel onderzoek is het werk van de producenten zelf of wordt in opdracht van producenten uitgevoerd. Zij beweren trouwens dat ze geen pesticiden aantroffen in hun luiers.
Het bericht verontrustte vele ouders, zeker omdat zelfs wegwerpluiers met een eco-label pesticiden kunnen bevatten. In België voerde een consumentenorganisatie in 2017 vergelijkbare testen uit, en ze kwamen tot betere cijfers. De minimale hoeveelheden glyfosaat aanwezig in luiers konden volgens hen niet leiden tot gezondheidsproblemen.
Deze ganse zaak kadert uiteraard in het verhitte glyfosaatdebat. In maart 2015 classificeerde het Internationaal Agentschap voor Kankeronderzoek (IARC) van de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) glyfosaat als ‘waarschijnlijk kankerverwekkend’. In november van datzelfde jaar besloot de Europese voedselveiligheidsautoriteit (EFSA) dat de stof “waarschijnlijk geen kankerverwekkend gevaar inhoudt voor de mens" (1). Deze tegenstelling laat duidelijk aanvoelen dat er geen eensgezindheid is over het onderwerp glyfosaat en gezondheid. IARC deelt de stoffen die het bestudeert op in groepen. In groep 1 zitten de stoffen die ‘kankerverwekkend’ zijn, zoals roken. Glyfosaat zit met de beoordeling ‘waarschijnlijk kankerverwekkend’ in groep 2A, de groep waarin recent ook rood vlees werd opgenomen. Ook nachtwerk en werken als kapper, vanwege de blootstelling aan haarverf, zitten in groep 2A.
Het spreekt voor zich dat wetenschappers met de verfijning van laboratoriumtechnieken makkelijker sporen van potentieel schadelijke en niet-schadelijke stoffen kunnen vinden. Wat telt is of de gevonden hoeveelheden de gezondheid kunnen schaden. Het antwoord op deze vraag is bepalend voor de manier waarop we naar het grote publiek moeten communiceren, om paniekaanvallen te vermijden.
Conclusie
Franse onderzoekers vinden sporen van pesticiden, waaronder het veelbesproken glyfosaat, in wegwerpluiers. Deze luiers mogen geen pesticiden bevatten, maar de gevonden hoeveelheden zijn zo minimaal dat ze de gezondheid van de baby's niet zullen schaden.
