Volgens een Nederlandse blogsite zouden “acht op tien vluchtelingen op vakantie zijn geweest in hun thuisland (sic)”. De resultaten komen van een Zweedse enquête in opdracht van de nieuwssite Bulletin. Dit wil volgens Dissident en enkele Zweedse websites zeggen dat Zweden de verleende verblijfsvergunningen van deze mensen moet intrekken. De bewering wordt ook in het Nederlands op Twitter gedeeld zonder te vermelden dat het om een Zweedse enquête gaat.

Het onderzoeksbureau Novus voerde de enquête uit. Zweden die in het buitenland geboren zijn, werden gevraagd hoe zij kijken naar repatriëring, de opvoeding van hun kinderen en vakanties naar hun geboorteland.

Niet duidelijk of vluchtelingen deelnamen aan enquête

In totaal namen 1050 Zweden deel aan de enquête: personen die zowel als vluchteling, gezinsmigranten of geadopteerde naar Zweden kwamen. Het is niet duidelijk hoeveel personen die als vluchteling naar Zweden kwamen, werden bevraagd en of deze nog steeds over een vluchtelingenstatuut beschikken.

Factcheck Vlaanderen nam daarom contact op met Novus. Een inkijk in de enquête kreeg Factcheck Vlaanderen niet aangezien Bulletin eigenaar is van de enquête. We namen contact op met Bulletin, maar ontvingen van hen tot nog toe geen antwoord.

Over de verhouding vluchtelingen, gezinsmigranten en geadopteerden bij de deelnemers kon Novus niets zeggen. Een medewerker van het enquêtebureau vertelde via mail dat “de meeste deelnemers van de enquête naar Zweden kwamen omwille van politieke redenen en oorlog”.

Novus: “deelnemers wonen sinds jaren ’70 en ’80 in Zweden”

De deelnemers zijn lid van het online panel van Novus.  “Dit betekent dat deze mensen Zweeds spreken en goed geïntegreerd zijn in de Zweedse samenleving. Er werden geen vluchtelingen bevraagd die net in Zweden aangekomen waren. De bevraagde personen zijn mensen die al decennia in Zweden wonen en in de jaren ‘70 en ‘80 naar Zweden kwamen en sindsdien hun geboorteland bezocht hebben.” Een vluchtelingenstatuut is beperkt in de tijd. In Zweden wordt dit na drie jaar herbekeken.

De medewerker van Novus voegt nog toe dat “naar alle waarschijnlijkheid de meerderheid of zelfs alle bevraagde personen het Zweedse staatsburgerschap hebben”.

79 procent keerde wel eens terug naar geboorteland

Uit de enquête bleek dat 79 procent van degenen die oorspronkelijk als vluchteling naar Zweden kwam ooit al op vakantie ging naar het geboorteland. Bij de gezinsmigranten, mensen die naar een bepaald land komen voor hun partner of voor hun gezin, was dit 92 procent. 59 procent van de geadopteerden bezocht het geboorteland al eens.

Als vluchteling niet toegestaan om te reizen naar land van herkomst

Volgens UNHCR, de vluchtelingenorganisatie van de Verenigde Naties, zijn vluchtelingen mensen die door vervolging of angst voor vervolging niet naar hun land van herkomst kunnen terugkeren. Redenen voor vervolging kunnen zijn op basis van ras of nationaliteit, godsdienst, politieke overtuiging of het behoren tot een bepaalde sociale groep (bijvoorbeeld gender of seksualiteit).

Migranten zijn mensen die hun land verlaten op zoek naar een beter leven, om te werken of om familiale redenen. Het is niet duidelijk welke definitie Novus hanteert voor beide begrippen. Zoals eerder aangehaald, zijn de meeste bevraagde personen naar Zweden gevlucht omwille van politieke redenen en oorlog. De kans is groot dat zij ooit bescherming of asiel aangevraagd hebben.

In tegenstelling tot wat er in het artikel van Bulletin staat, is het in Zweden niet toegestaan om als vluchteling naar het land van herkomst te reizen. Vluchtelingen krijgen bescherming in de veronderstelling dat het onveilig is in hun land van herkomst. Terugkeren zou betekenen dat de situatie in hun land van herkomst verbeterd is en de vluchtelingenstatus niet meer nodig is.

Als vluchteling mag je reizen en krijgt hiervoor ook een vreemdelingenpaspoort, maar in dat paspoort staat vermeld dat men niet naar het land van herkomst of het land waaruit men gevlucht is mag reizen. Bulletin voegde die correctie later toe onderaan hun artikel.

Conclusie

Op basis van de resultaten van deze studie werden door nieuwssite Bulletin verkeerde conclusies getrokken. Het is niet mogelijk om als Zweedse vluchteling te reizen naar het land van herkomst. Het is ook niet duidelijk of effectief vluchtelingen deelnamen aan de enquête. Uit navraag blijkt dat de bevraagde personen uit de enquête al decennia lang in Zweden wonen en het Zweedse staatsburgerschap hebben. In dat geval is het toegestaan om op vakantie te gaan naar het geboorteland.