Waar komt dit nieuws vandaan?
Onderzoekers gingen bij jongeren na of er een verband was tussen lichaamsbeweging en depressieve gevoelens. Lichaamsbeweging zou een reeks biologische processen stimuleren in het lichaam waardoor het risico op depressie vermindert.
De onderzoekers volgden meer dan 4.000 jongeren gedurende zes jaar op (1). Ze maten hun lichaamsbeweging niet via een vragenlijst, maar met accelerometers. Dit zijn kleine apparaatjes die de deelnemers rond de pols of op de heup dragen, zoals bijvoorbeeld een fitbit. Ze meten de lichaamsbeweging elektronisch en nadien kunnen de onderzoekers de gegevens aflezen op een computer. Deze methode geeft een beter beeld van de dagelijkse lichaamsbeweging van de jongeren dan klassieke vragenlijsten. Toen de deelnemers achttien jaar waren, gingen de onderzoekers via vragenlijsten het voorkomen van depressieve gevoelens na.
Bijna één jongere op vijf had depressieve gevoelens toen ze achttien jaar waren. Voor elk uur dat ze op hun twaalfde actief waren, daalde het risico op depressieve gevoelens op achttien jaar met 10%. Opmerkelijk is dat tussen twaalf en zestien jaar de lichaamsbeweging van de jongeren daalde met 81 minuten per dag.
De onderzoekers besluiten dat er meer aandacht moet gaan naar lichaamsbeweging bij jongeren om het risico op depressieve gevoelens te doen dalen. Dit kan door onder andere leerlingen tijdens lessen geregeld te laten rechtstaan, de verplaatsingstijd tussen de lessen te vergroten en/of actieve hobby’s te bevorderen.
Hoe moeten we dit nieuws interpreteren?
Deze studie is een cohortstudie, een type waarnemend onderzoek dat verbanden kan vaststellen, maar geen oorzaak-gevolgverband kan aantonen. Er is een verband tussen lichaamsbeweging op de leeftijd van twaalf jaar en het voorkomen van depressieve gevoelens op achttien jaar. Deze studie toont echter niet aan dat lichaamsbeweging op twaalf jaar dit alleen kan verklaren.
Zo kunnen jongeren die veel bewegen zich beter in hun vel voelen, of in een sportief gezin opgroeien, waardoor het risico op depressieve gevoelens lager kan liggen. De leefomgeving zal eveneens een rol spelen: jongeren die opgroeien in een grote villa met tuin hebben meer bewegingsmogelijkheden dan jongeren in een appartement in de stad. Ook de leeftijd speelt een rol: de kans op depressieve gevoelens is groter in de adolescentie.
Positief aan deze studie is dat de onderzoekers de lichamelijke activiteit van de jongeren maten met een accelerometer. Die methode is veel nauwkeuriger dan klassieke vragenlijsten over lichaamsbeweging.
In het verleden kon een overzichtsstudie een verband vinden tussen regelmatig bewegen en minder risico op depressie (2). Sporten is goed voor het humeur, maar of je met louter sporten een echte depressie kan voorkomen, is onwaarschijnlijk.
Conclusie
Deze studie toont aan dat jongeren die veel bewegen op hun twaalfde, minder depressieve gevoelens hadden op achttien jaar. Lichaamsbeweging werd al eerder in verband gebracht met een lager risico op depressie, ook bij volwassenen. Maar dat je er een depressie mee zou kunnen voorkomen, toonden ze hier niet aan en is minder waarschijnlijk.
