Waar komt dit nieuws vandaan?
Canadese onderzoekers gingen het verband na tussen afgeroomde melk, volle melk en het voorkomen van overgewicht bij kinderen (1). Volgens de Belgische Voedingsmiddelentabel Nubel bevat volle melk 65 kcal per 100 ml en afgeroomde melk 34 kcal. Halfvolle melk bevat 47 kcal.
Om een antwoord te vinden op hun onderzoeksvraag, voerden ze een literatuurstudie uit. Ze vonden 28 waarnemende studies die het verband nagingen tussen melksoort en overgewicht bij bijna 21.000 kinderen.
Kinderen die volle melk dronken, hadden een 40% lager risico op overgewicht in vergelijking met afgeroomde melk. Geen enkele studie toonde aan dat kinderen die afgeroomde melk dronken, een lager risico hadden op overgewicht.
De onderzoekers besluiten dat kinderen die veel volle melk drinken een lager risico hebben op overgewicht. Ze beweren bovendien dat er geen wetenschappelijke bewijzen zijn om afgeroomde melk aan te raden bij kinderen om overgewicht te beperken.
Hoe moeten we dit nieuws interpreteren?
Deze literatuurstudie verscheen in de American Journal of Clinical Nutrition, een bekend wetenschappelijk tijdschrift. Het toont aan hoe verziekt het onderzoek naar het verband tussen voeding en gezondheid kan zijn.
Waarnemende studies
Alle opgenomen studies waren waarnemende studies. Dit soort studie kan verbanden vaststellen, maar geen oorzaak-gevolgverband aantonen. 20 van de 28 studies waren dwarsdoorsnede studies. Daarbij wegen de onderzoekers op een gegeven moment het kind en vragen het gewoon welke soort melk het drinkt.
Reverse causality
We kunnen de resultaten van het onderzoek waarschijnlijk verklaren door het feit dat artsen kinderen met overgewicht volle melk afraden, terwijl kinderen met een gezond gewicht dit wel gewoon mogen drinken. Dit fenomeen noemen we omgekeerde causaliteit, of reverse causality. Kinderen met overgewicht drinken minder volle melk omdat ze al te zwaar waren. Ze kregen dus geen overgewicht doordat ze minder volle melk drinken, zoals de wetenschappers beweren.
Belangenvermenging
De American Society for Nutrition (ASN) beheert het tijdschrift American Journal of Clinical Nutrition, dat het artikel publiceerde. Voedingsbedrijven en de melklobby (3) sponsoren op hun beurt de ASN sterk. Bovendien hebben de uitgevers van het tijdschrift zeer ernstige belangenvermengingen met onder andere de melklobby (4). De hoofdauteur van de studie kreeg daarbij de laatste jaren $90.000 van Dairy Farmers of Canada, een Canadese belangenvereniging voor melkveehouders (5).
De auteurs besluiten dat volle melk beschermt tegen overgewicht, maar de literatuurstudie bevat geen gegevens over de hoeveelheid die de kinderen dagelijks drinken. De conclusie van de auteurs om het nut van afgeroomde melk bij overgewicht te betwijfelen is onaanvaardbaar. Dit laat een oorzakelijk verband vermoeden op basis van waarnemend onderzoek.
Conclusie
Uit deze literatuurstudie kunnen we niet concluderen dat kinderen minder risico lopen op overgewicht wanneer ze volle melk drinken. Bovendien is de melklobby op verschillende vlakken betrokken bij de publicatie van dit artikel, belangenvermenging kunnen we dus niet uitsluiten.
