Waar komt dit nieuws vandaan?
Twee jaar na de start van de coronapandemie zijn volgens de officiële cijfers wereldwijd meer dan 5 miljoen mensen overleden aan de gevolgen van covid-19. In eigen land staat de teller van coronadoden op ongeveer 30.000, waarvan 20.000 personen overleden in ziekenhuizen en 10.000 in woonzorgcentra (de exacte cijfers van Sciensano op 12 februari 2022 zijn respectievelijk: 29.724, 19.613 en 9.926). Tegenstanders vinden deze cijfers fors overdreven. Volgens hen overleden veel mensen in werkelijkheid door onderliggende aandoeningen, zoals diabetes, hart- en vaatziekten en kanker, terwijl ze op hetzelfde moment besmet waren met het coronavirus.
Zo’n tegenstander is John Campbell, een gepensioneerde verpleger uit Groot-Brittannië, die op social media beweert ontdekt te hebben dat de covidsterfte werd opgeklopt. Daarbij baseert hij zich op cijfers van overlijdensaangiften in Groot-Brittannië. Britse burgers kunnen gebruikmaken van ‘Freedom of Information’, een mogelijkheid die voorziet dat je cijfers kan opvragen bij het nationaal bureau voor statistiek. Campbell maakte daar gebruik van en stelde de vraag hoeveel Britten overleden door covid-19 zonder onderliggende ziekte en hoeveel sterfgevallen covid-19 hadden in combinatie met (een) onderliggende ziekte(n) (1). Deze cijfers, die hij correct weergeeft, tonen het volgende:
- Van de 174.233 overlijdens tussen de start van de pandemie en december 2021 in Groot-Brittannië vermeldde het overlijdenscertificaat bij slechts 17.371 personen enkel covid-19 als doodsoorzaak.
- Alle andere certificaten vermeldden ook onderliggende aandoeningen.
Daaruit besluit Campbell dat het merendeel van de overlijdens helemaal niet het gevolg is van covid-19, maar van andere aandoeningen.
Hoe moet je dit nieuws interpreteren?
Campbell is niet de enige die de oversterfte door covid-19 in vraag stelt door te beweren dat veel mensen, zeker in woonzorgcentra, stierven door andere aandoeningen. Wie zo redeneert, vindt dat de gevaren van covid-19 fors overdreven worden en dat de sterfte in werkelijkheid veel miniemer is.
De meeste mensen die stierven door covid, terwijl ze ook diabetes, hoge bloeddruk, astma of een andere aandoening hadden, zouden vandaag echter nog in leven zijn, mochten ze niet besmet zijn geweest met het coronavirus. Het klopt dat onderliggende aandoeningen het risico op ernstig ziek worden en overlijden door covid-19 vergroten, maar dat betekent niet dat deze ziekten zelf de doodsoorzaak zijn. Integendeel: de doodsoorzaak is nog steeds covid-19.
De overlijdenscertificaten, die worden ingevuld door de arts die het overlijden vaststelt, vermelden naast de vermeende doodsoorzaak ook factoren die mogelijk hebben bijgedragen tot het overlijden. Wanneer het certificaat factoren als ‘hoge bloeddruk’ of ‘zwaarlijvigheid’ vermeldt, wil dat niet zeggen dat deze factoren tot de dood hebben geleid.
Bijna 90% van alle personen die op een afdeling intensieve zorg terechtkwamen met covid-19, was niet hulpbehoevend noch doodziek vooraleer ze covid kregen (2). Het was wel degelijk covid die tot hun dood leidde.
Conclusie
Veel mensen die overleden zijn aan covid-19, hadden een onderliggende aandoening zoals diabetes, astma of hoge bloeddruk. Dat betekent niet dat deze aandoeningen tot hun overlijden hebben geleid. Integendeel: ook bij hen was covid de doodsoorzaak. De meesten waren nog in leven geweest, mochten ze niet besmet zijn geraakt met het virus. Ook de hoge sterfte in woonzorgcentra is niet alleen te wijten aan onderliggende ziektes of eenzaamheid. Velen hadden nog enkele jaren voor de boeg, waren ze gespaard gebleven van covid-19.
