Waar komt dit nieuws vandaan?
Onderzoekers gingen na of hypnose kan helpen om pijnervaringen te milderen (1). Hypnose, een woord dat uit het Grieks komt en ‘slaap’ betekent, brengt je in een soort trance. Het is een toestand van bewustzijn waarin je meer ontspannen bent, door je te concentreren op bepaalde onderwerpen.
De onderzoekers voerden een literatuurstudie uit. Ze vonden 85 studies die hypnose toepasten bij 2.892 deelnemers om pijn te doen afnemen. De pijn werd gemeten met vragenlijsten of door elektrische of koude/warme prikkels toe te dienen. De wetenschappers besloten dat de ervaring van de intensiteit van pijnprikkels onder hypnose aanzienlijk daalt, en dat mensen pijnprikkels dan beter verdragen. In de praktijk betekent dat dat de pijndrempel onder hypnose hoger ligt, waardoor minder of geen pijnstillende medicatie nog nodig is. Dat laatste is zeer belangrijk, zeker wanneer pijnstillers nevenwerkingen of verslavingsverschijnselen kunnen veroorzaken. Hypnotische interventies die de deelnemers deden geloven dat ze pijnstillende medicatie kregen, waren de meest efficiënte interventies.
Hoe moeten we dit nieuws interpreteren?
Een belangrijke kanttekening bij deze literatuurstudie is dat niet iedereen even vlot onder hypnose gaat. Dat noemen we de hypnotiseerbaarheid van een persoon. Exacte cijfers zijn er niet, maar schattingen van lage hypnotiseerbaarheid lopen van 10 tot 25% van de bevolking. Het is wel bewezen dat, wanneer je een positieve houding hebt ten opzichte van hypnose en geen of minder angst hebt om tijdens hypnose de controle te verliezen, je er waarschijnlijk meer vatbaar voor bent.
Een tweede punt is dat de pijn in veel studies niet echt objectief gemeten werd, maar geëvalueerd op een schaal. Dat kan vrij subjectief zijn.
Ten laatste waren niet alle studies blind: wanneer onderzoekers weten welke deelnemers in welke groep zitten, kan dat de resultaten bewust of onbewust beïnvloeden.
De Hoge Gezondheidsraad van België onderzocht het medisch gebruik van hypnose (2). De inzet van hypnose in de gezondheidszorg gaat slechts uitzonderlijk om een behandeling op zich. Ontvankelijkheid of hypnotiseerbaarheid zijn essentieel, maar ook de medewerking van de patiënt is noodzakelijk bij dit therapeutisch werk. Volgende bijwerkingen en risico’s kunnen voorkomen:
- psychologische manipulatie;
- installatie van valse herinneringen;
- uitstel van keuze tot aangepaste zorg.
De Hoge Gezondheidsraad van België adviseert om het gebruik van hypnose wettelijk enkel toe te vertrouwen aan erkende beroepsbeoefenaars in de gezondheidszorg.
Conclusie
Een literatuurstudie toont aan dat personen onder hypnose beter in staat zijn om pijn te verdragen. Dat kan een rol spelen bij kleinere heelkundige ingrepen, plus de operatiestress doen dalen. Een belangrijke kanttekening is dat niet iedereen even vlot onder hypnose gaat. De Hoge Gezondheidsraad van België adviseert om het gebruik van hypnose wettelijk enkel toe te vertrouwen aan erkende beroepsbeoefenaars in de gezondheidszorg.
