Waar komt dit nieuws vandaan?
Resistent zetmeel behoort tot de oplosbare voedingsvezels. Het zit van nature in onrijpe bananen, peulvruchten, bepaalde zaden en ongekookte granen. Maar het kan ook gevormd worden tijdens en na de bereiding. Zo wordt bij het afkoelen van gekookte pasta of rijst een deel van het zetmeel omgezet in resistent zetmeel.
Onderzoekers voerden een studie uit over resistent zetmeel en erfelijke kanker bij mensen met het Lynch-syndroom (1). Die personen hebben een erfelijke aanleg om verschillende soorten kanker te krijgen. Vooral de link met darmkanker is bekend. Maar ze hebben ook een grotere kans op onder andere kanker van de maag, dunne darm, galblaas en pancreas (alvleesklier). Met deze studie wilden de onderzoekers nagaan of resistent zetmeel de kans op deze erfelijke kankers verkleint.
Aan het onderzoek namen 918 mensen met het syndroom van Lynch deel. Ze werden ingedeeld in 2 groepen:
- De ene groep kreeg gedurende 2 jaar een supplement met 30 gram resistent zetmeel.
- De andere groep kreeg een placebo (nepmiddel).
De deelnemers en onderzoekers wisten niet wie welk middel kreeg.
Vervolgens volgden de onderzoekers de deelnemers gedurende minstens 10 jaar. Daarbij keken ze vooral naar wie welke kanker ontwikkelde. De resultaten waren redelijk indrukwekkend:
- De groep die resistent zetmeel innam, bleek 50 tot 60% minder kans te hebben op kanker van de maag, dunne darm, galblaas en pancreas (alvleesklier).
- Vreemd genoeg had het resistent zetmeel geen invloed op het risico op darmkanker.
Hoe moet je dit nieuws interpreteren?
Dit lijkt op het eerste zicht een goed opgezette studie met spectaculaire resultaten. Maar er zijn toch wel wat onduidelijkheden. Daarom moeten we de resultaten met de nodige voorzichtigheid interpreteren.
- Er wordt geen informatie gegeven over het gewicht van de deelnemers. Overgewicht of obesitas is nochtans een belangrijke risicofactor om kanker te krijgen.
- Het zou dus kunnen dat in de groep die resistent zetmeel kreeg, er toevallig minder mensen waren met overgewicht of obesitas.
- Dit zou dan voor een deel het positieve resultaat kunnen verklaren.
- Ook met andere mogelijke verstorende factoren (behalve leeftijd en geslacht) hielden de onderzoekers geen rekening.
- De resultaten zijn enkel van toepassing bij mensen met het syndroom van Lynch.
- Het is niet eenvoudig om via je voeding 30 gram resistent zetmeel in te nemen per dag.
- Een Belg eet gemiddeld 16 gram voedingsvezels per dag. Dat is de som van alle soorten voedingsvezels (2).
- De producent van het supplement die de studie deels sponsorde, zal daar niet rouwig om zijn.
Door deze beperkingen kunnen we dus niet met zekerheid stellen dat resistent zetmeel de kans op erfelijke kanker halveert. De kans dat een supplement dat mensen gedurende slechts 2 jaar namen zo’n groot effect zou hebben na 10 jaar, lijkt toch eerder klein.
Conclusie
We moeten de resultaten van deze op het eerste zicht goed uitgevoerde studie kritisch bekijken. De onderzoekers hielden onvoldoende rekening met verstorende factoren, zoals overgewicht. Daarom kunnen we niet met zekerheid zeggen dat resistent zetmeel het risico op erfelijke kanker halveert. De kans dat een supplement dat mensen gedurende slechts 2 jaar namen zo’n groot effect zou hebben na 10 jaar, lijkt eerder klein. Bovendien is het een hele uitdaging om via voeding 30 gram resistent zetmeel per dag te eten.
