Hebben fitte vrouwen 90% minder kans op dementie?

Waar komt dit nieuws vandaan?

Onderzoekers van de universiteit van Gotenburg rekruteerden in 1968 191 vrouwen tussen 38 en 60 jaar en volgden hen tot 2012 (1). De vrouwen deden een maximale inspanningstest op de fiets bij aanvang en werden afhankelijk van het resultaat ingedeeld in weinig fit, middelmatig fit en zeer fit. In de volgende 44 jaar werden ze 6 keer onderzocht op tekenen van dementie. Van de 191 vrouwen hadden er 44 op het einde van de studieperiode dementie ontwikkeld. Rekening houdend met andere beïnvloedende factoren stelden de onderzoekers vast dat 32% van de weinig fitte vrouwen, 25% van de middelmatige fitte dames en slechts 5% van de zeer fitte vrouwen dementie ontwikkelden. Daaruit berekenden ze dat sportieve vrouwen van middelbare leeftijd 88% minder kans hebben op dementie. Krijgen ze het dan toch, dan gewoonlijk op veel latere leeftijd (gemiddeld op 90 jaar) in vergelijking met weinig fitte vrouwen. De onderzoekers besluiten dat ze niet kunnen bewijzen dat fysiek actief zijn op middelbare leeftijd het risico op dementie met zekerheid vermindert, maar hun onderzoek draagt wel bij tot andere studies die tot gelijkaardige resultaten komen.

Hoe moeten we dit nieuws interpreteren?

Dit is een observationele studie die dus geen oorzakelijk verband kan aantonen. Dat neemt niet weg dat ze het bestaande vermoeden dat een goede conditie het risico op dementie vermindert, versterkt. Bij fitte vrouwen zijn hart en bloedvaten in betere staat op oudere leeftijd, wat op zich het risico op dementie vermindert. Toch spelen nog andere factoren een rol in de ontwikkeling van dementie, waaronder de genetische aanleg bijvoorbeeld, en daar kan je niets aan veranderen.

De studie zelf is goed uitgevoerd (de fitheid werd gemeten op basis van een inspanningstest en niet bevraagd, zoals in veel andere studies), maar het gaat om een relatief kleine groep vrouwen, en enkel uit Zweden. Bovendien duurde de studie erg lang (44 jaar) en haakte een deel van de vrouwen voortijdig af, terwijl andere overleden waren. Dat heeft de cijfers waarschijnlijk vertekend.

Conclusie

Een Zweedse onderzoeksgroep vindt een verband tussen fit zijn na je 50^ste en een beduidend lager risico hebben op dementie. Waarschijnlijk speelt de betere conditie van hart en bloedvaten hierin een rol, maar echt bewezen is dit vooralsnog niet. Dementie heeft ook met genetische aanleg te maken en daar kan je helaas niets aan veranderen met een gezonde levensstijl.