Waar komt dit nieuws vandaan?
Deze nieuwe studie onderzocht 350 vrouwen die een hormoonstaafje gebruiken als anticonceptiemiddel om niet zwanger te worden (1). Dit is een klein staafje dat door een arts wordt ingebracht onder de huid van de bovenarm. Het staafje bevat een hormoon dat sterk lijkt op progesteron, namelijk etonogestrel. Het staafje zorgt ervoor dat je niet zwanger kan worden omdat het de eisprong verhindert en het slijm aan de baarmoederhals dikker maakt, zodat zaadcellen er minder goed doorheen kunnen. Het staafje is drie jaar werkzaam.
Voor deze studie werd er bloed afgenomen bij alle deelnemende vrouwen. De onderzoekers controleerden de concentratie van het hormoon hoog genoeg was om zwangerschap te voorkomen. Het bloed werd ook gebruikt voor DNA-onderzoek. Het doel van de wetenschappers was namelijk om genen op te sporen die zorgen voor een snellere afbraak van het hormoon. En die vonden ze ook: 5,1% van de deelnemende vrouwen dragen een gen dat andere vrouwen niet hebben en dat ervoor zorgt dat sommige hormonen, onder andere die in anticonceptie zitten, sneller dan normaal worden afgebroken. Ook etonogestrel, het hormoon dat wordt vrijgezet door het hormoonstaafje, wordt sneller afgebroken door het enzym. Daardoor daalt de concentratie van het hormoon in het bloed. Als de concentratie te laag zakt, dan werkt het hormoonstaafje minder goed.
Hoe moeten we dit nieuws interpreteren?
Een lagere concentratie hormoon is geen probleem als het nog voldoende is om een eisprong te voorkomen. De grens ligt op 90 picogram per milliliter, maar dat is een theoretische grens. In de praktijk zien we dat er zelfs bij lagere concentraties zeer weinig ongewenste zwangerschappen voorkomen. De verklaring hiervoor is dat het hormoonstaafje de zwangerschap op meerdere manieren tegenhoudt, niet enkel door de eisprong te onderdrukken, maar ook door het baarmoederslijmvlies zodanig in te dikken dat er geen zaadcellen doorheen kunnen. De wetenschappers zochten helaas niet uit of vrouwen met het bewuste gen vaker ongewenst zwanger werden.
Deze studie onderzocht enkel vrouwen die een hormoonstaafje gebruiken. We kunnen dus geen conclusies trekken over andere hormonale anticonceptiemethoden zoals de pil. In België worden combinatiepillen het meest gebruikt, deze bevatten twee soorten hormonen. Het hormoonstaafje bevat slechts één soort hormoon.
Conclusie
Sommige vrouwen hebben een gen dat het hormoon dat in hormoonstaafjes zit, sneller afbreekt. Of ze daardoor meer kans lopen op een ongewenste zwangerschap is theoretisch mogelijk maar werd niet onderzocht. Of dit gen ook een impact heeft op andere voorbehoedsmiddelen, zoals de pil, werd niet onderzocht.
