Hebben wetenschappers een nieuw antibioticum ontdekt?

Waar komt dit nieuws vandaan?

Wetenschappers hebben een methode ontwikkeld om grondbacteriën te kweken die niet in een lab konden gekweekt worden en ze zijn er vervolgens in geslaagd ze te isoleren voor verder onderzoek. Op die manier werden met behulp van biotechnologie een aantal nieuwe bacteriestammen ontwikkeld waarvan sommige natuurlijke antibiotica produceren (1). Eén van die natuurlijke antibiotica is veelbelovend en werd verder onderzocht bij proefmuizen. Deze belofte, teixobactine genaamd, doodt bij proefmuizen grampositieve bacteriën, waaronder de ziekenhuisbacterie MRSA en de Kochbacil (die tuberculose veroorzaakt). Beide laatsten zorgen voor veel kommer en kwel en voor resistentieproblemen tegenover klassieke antibiotica (d.w.z. dat die vaak niet meer werken). Nieuw aan teixobactine is dat het inwerkt op vetmoleculen die de bacteriële celwand vormen: dat is een heel ander werkingsmechanisme dan bij de gangbare antibiotica. Door de celwand te beschadigen, kunnen bacteriën zich niet langer vermenigvuldigen. De doelwitbacteriën lijken daartegen geen verweer te kunnen opbouwen. Het is nu afwachten of teixobactine ook bij mensen werkt.

Hoe moeten we dit nieuws interpreteren?

Het gaat hier om een belangrijke ontdekking waarbij, voor het eerst sinds 30 jaar, een molecule geïdentificeerd werd die kan leiden tot een gloednieuw antibioticum met een nieuw aangrijpingspunt (de vetmoleculen), dat een wapen kan vormen tegen een aantal bacteriën waarop de huidige antibiotica geen vat meer hebben.

Zo ver zijn we echter nog niet. Hoe veelbelovend ook, dit onderzoek moet herhaald worden en vervolgens moet onderzocht worden of teixobactine veilig en werkzaam is bij mensen. Teixobactine zal geen oplossing bieden voor het hele resistentieprobleem, want de nieuwkomer werkt enkel bij grampositieve bacteriën en niet tegen de gramnegatieve, die ook weerstandig kunnen worden aan bacteriën.

Een bijkomende kanttekening is dat de wetenschappers die betrokken waren bij de ontwikkeling van teixobactine eveneens auteurs zijn van deze nieuwe studie. Ze zien de resultaten mogelijk door een roze bril.

Als het de goede kant uit gaat, zal het nog jaren duren vooraleer het nieuwe antibioticum op de markt komt.

Conclusie

Wetenschappers hebben een potentieel nieuw antibioticum ontdekt, maar het is nog te vroeg om victorie te kraaien. In de komende jaren zal verder onderzoek moeten uitwijzen of teixobactine inderdaad een oplossing biedt tegen een aantal bacteriën waar we geen antibiotica meer tegen hebben.