Helpen cadeaubonnen zwangere vrouwen te stoppen met roken?

Waar komt dit nieuws vandaan?

Zwangere vrouwen, van 16 jaar en ouder, die zich in het begin van hun zwangerschap in enkele ziekenhuizen in Schotland aandienden, en toegaven dat ze rookten, werden uitgenodigd om deel te nemen aan een studie over rookstop. Een groep van 612 vrouwen was voldoende gemotiveerd om dat te doen: ze werden willekeurig in twee groepen met elk 306 vrouwen ingedeeld. Beide groepen kregen een gratis consult van 1 uur over het belang van rookstop in de zwangerschap, gratis nicotinevervangtherapie gedurende 10 weken en regelmatige telefonische opvolging om de rookstop aan te moedigen. De tweede groep kreeg naast deze service ook een reeks shoppingbonnen, telkens ze vooruitgang boekten. Tegen het einde van de zwangerschap ging het om een totaal bedrag van 400 Britse Pond (ruim 500 Euro).

Om zeker te zijn dat ze inderdaad niet gerookt hadden, werden bloed, urine en adem onderzocht. Op het einde van de zwangerschap was 22,5% van de vrouwen die de cadeaubonnen hadden gekregen gestopt met roken, tegenover 8,6% van de controlegroep (1). De onderzoekers besloten dat een financiële prikkel, hier onder de vorm van shoppingbonnen, de kans om de stoppen met roken in de zwangerschap meer dan verdubbelt.

Hoe moeten we dit nieuws interpreteren?

Deze goed uitgevoerde studie bewijst het effect van financiële stimuli op rookstop bij zwangere vrouwen. Het ging hier weliswaar om bij aanvang sterk gemotiveerde vrouwen, die zelf kozen om aan de studie deel te nemen zonder te weten of ze al dan niet in de cadeaubonnengroep zouden terechtkomen. Het is echter niet bekend of de vrouwen na de bevalling en na het innen van de bonnen de rookstop verder volhielden.

Voor de gezondheid van de baby is rookstop in de zwangerschap heel belangrijk, maar de vraag is of het ethisch verantwoord is om te betalen voor een gunstige gedragsverandering. Niet iedereen is gewonnen voor de idee dat gezond gedrag moet afgekocht worden, want zwangere vrouwen die niet roken, krijgen daar geen geld voor. Een tegenargument is dat roken de gezondheid schaadt en op termijn meer geld kan kosten aan de samenleving. Dan nog is dit middel moeilijk in te praktijk te brengen: je zou immers iedereen die beweert te zijn gestopt met roken, regelmatig moeten controleren (met bloed-, urine- en ademtest).

Conclusie

De studie toont aan dat financiële stimuli zwangere vrouwen helpen stoppen met roken.