Waar komt dit nieuws vandaan?
Op diverse platformen voor cosmetische behandelingen wordt beweerd dat Botox helpt tegen migraine en spanningshoofdpijn. Botox is de commerciële benaming voor botulinetoxine, een gif dat afgescheiden wordt door Clostridium botulinum, een bacterie die onder andere in conserven kan ontstaan. Het is een zeer sterk gif dat in sterk verdunde doseringen zenuwen verlamt, vooral op plaatsen waar spiercellen worden aangestuurd. De bekendste toepassing is het verlammen van aangezichtsspieren: rimpels verdwijnen (en soms ook de gelaatsuitdrukking). Over de effecten bij migraine bestaat veel onderzoek, maar vaak nog met tegenstrijdige resultaten. Mensen met klassieke migraine die episodisch optreedt (enkele tot tientallen aanvallen per jaar) kunnen niet geholpen worden met Botox-inspuitingen (1). Daarentegen kan er wel een licht effect zijn voor mensen met een zeer ernstige vorm van chronische migraine (minstens 15 dagen per maand). Dat zou blijken uit een grote studie opgezet door de firma die Botox verkoopt (2). Men bestudeerde mensen die minstens 15 dagen per maand lijden aan migraine. Zij kregen forse doses Botox (155 E) om de 12 weken, deze werden ingespoten op 31 plaatsen verspreid over 7 spiergroepen van hoofd en hals. De proefpersonen hadden voor de start van de studie gemiddeld 19 dagen hoofdpijn per maand. Diegenen die Botox kregen ingespoten hadden nog 11 dagen hoofdpijn, de placebogroep, die een nepproduct kreeg ingespoten, had nog 13 dagen hoofdpijn.
Hoe moeten we dit nieuws interpreteren?
Er werden heel wat studies over Botox, migraine en hoofdpijn gepubliceerd, maar zonder een duidelijke conclusie. De referentiestudie (2) over dit onderwerp gaat over een zeer selecte groep mensen met zeer ernstige migraine. De conclusies kunnen zeker niet veralgemeend worden tot de meer courante vormen van migraine. Deze studie werd gefinancierd door de firma die Botox verkoopt en is degelijk opgezet maar werd nog niet door andere onderzoeksgroepen bevestigd. Momenteel wordt gestart met een onafhankelijke doorlichting van alle degelijk onderzoek omtrent Botox en migraine (Cochrane protocol; 2015).
We kunnen wel stellen dat Botoxinspuitingen voor ernstige migraine en behandeling van gelaatsrimpels twee verschillende zaken zijn. De doseringen gebruikt voor migraine zijn veel hoger en de inspuitingen gebeuren in verschillende spiergroepen, niet in de gelaatsspiertjes die worden ingespoten bij een antirimpelbehandeling.
Botox wordt nog in andere toepassingen in de geneeskunde gebruikt: bij ooglidspasmen, blaasproblemen bij MS, scheelzien en overvloedig zweten.
Conclusie
Klassieke migraine, die om de paar weken de kop op steekt, wordt niet beter met Botox. Voor mensen met zeer ernstige chronische migraine (minstens 15 dagen per maand) kan Botox in sommige gevallen wel nuttig zijn. Alleszins is een antirimpelbehandeling met Botox niet te vergelijken met een Botox behandeling tegen migraine en vice versa, omdat andere spiergroepen worden ingespoten met andere doseringen.
(2)Aurora SK et al. OnabotulinumtoxinA for Treatment of Chronic Migraine: Pooled Analyses of the 56-Week PREEMPT Clinical Program Headache 2011;51:1358-1373.
