Waar komt dit nieuws vandaan?
Vitamine B12 (cobalamine) maakt deel uit van de wateroplosbare vitamine B-groep die zorgt voor gezonde bloedcellen en een rol speelt bij de energievoorziening van het lichaam. Het komt alleen voor in voedingsmiddelen van dierlijke afkomst, zoals in vlees, eieren en zuivelproducten. Dagelijks heeft een volwassen persoon 4,0 microgram vitamine B12 nodig.
Bloedarmoede
Een tekort aan vitamine B12 kan een zeldzame vorm van bloedarmoede veroorzaken. Dan heb je de volgende klachten:
Hiernaast kunnen er ook neurologische klachten ontstaan zoals spierzwakte en geheugenproblemen.
“Vergeten ziekte”
Her en der duiken privéklinieken op die de wereld willen ontdoen van een vitamine B12-tekort via inspuitingen. Een gebrek eraan zou volgens de verantwoordelijken van de B12 Kliniek massaal onbehandeld voorkomen. Ze spreken van een “vergeten ziekte” (1).
Je mag de aandoening inderdaad niet over het hoofd zien, maar je moet ze bevestigen via bloedonderzoek. De artsen die B12-injecties aanprijzen bij vage vermoeidheidsklachten stellen dat veel mensen lijden aan een tekort zonder daarom lage bloedwaarden te hebben: vage klachten als vermoeidheid kunnen hierop wijzen. Zij behandelen je dan met inspuitingen.
Hoe moeten we dit nieuws interpreteren?
In tegenstelling tot wat de aanhangers van B12-inspuitingen beweren, komt een vitamine B12-tekort niet massaal voor. Vermoeidheid en andere vage klachten hebben vaker andere oorzaken.
Volgens onderzoek uit de Verenigde Staten komt een tekort voor bij minder dan 3% van de 20- tot 39-jarigen, 4% van de 40- tot 59-jarigen en 6% boven de 70 jaar (2)(3). In Engeland vonden Gilsing en collega’s op 226 alleseters, 231 vegetariërs en 232 veganisten een gebrek aan vitamine B12 bij respectievelijk 0,5%, 7,0% en 52,0% van de deelnemers (4). Onderzoek toont eveneens aan dat inspuitingen met vitamine B12 nutteloos zijn zonder dat je arts vooraf een tekort vaststelt.
Vermoeidheid komt ontzettend vaak voor. Het is niet bewezen dat deze vage klacht verbetert met vitamine B12-injecties. Risicogroepen voor vitamine B12-tekorten zijn:
- veganisten die geen supplementen nemen of voedingsmiddelen verrijkt met vitamine B12;
- ouderen met gebitsproblemen en/of maagontstekingen die daardoor bijvoorbeeld alle vlees achterwege laten;
- mensen die een maagverkleining ondergingen, de maag is noodzakelijk voor de opname van vitamine B12 uit de voeding.
Het vermoeden is groot dat een vitamine B12-tekort een gezondheidshype is. De hype is zelfs terug te vinden in de supermarkten: “Vitamine B12 helpt vermoeidheid te verminderen en is goed voor het afweersysteem, geheugen en concentratie” en “Vitamine B12 draagt bij aan extra energie (bij vermoeidheid)” zijn enkele van de vage slogans op de doosjes met supplementen.
Conclusie
Een tekort aan vitamine B12 kan een zeldzame vorm van bloedarmoede veroorzaken met vermoeidheid en geheugenklachten als gevolg. Niet elke vermoeidheid is het gevolg van een B12-tekort. Dit moet aangetoond zijn via bloedonderzoek. De vitamine zit vooral in dierlijke producten. Veganisten nemen dus best een supplement of kunnen voedingsmiddelen verrijkt met B12 eten.
