Waar komt dit nieuws vandaan?
Eind vorig jaar werd een zeer groot overzichtsonderzoek gepubliceerd waarin alle betrouwbare studies werden samengebracht over alle courante pijnstillers die in de VS, Europa en Australië vrij te koop worden aangeboden (1). In totaal werden 21 verschillende pijnstillers, in variabele doseringen, al dan niet gecombineerd, geëvalueerd in tientallen studies met elk tussen 200 en 5000 deelnemers, bekeken. Deze studies onderzochten enkel het effect op acute pijn, dat is pijn die enkele dagen tot hooguit enkele weken aanhoudt. Als maatstaf voor matige tot ernstige pijn werd de pijn genomen die wordt waargenomen na het trekken van een wijsheidstand. De bestudeerde pijnstillers waren tabletten die één keer per dag werden ingenomen en op die manier vergeleken met placebo. Vervolgens werd geëvalueerd hoeveel mensen tenminste 50% minder pijn ervaarden over een periode van 4 tot 6 uur na de inname. De deelnemers dienden aan te duiden op een gevalideerde schaal hoeveel pijn ze ervaarden voor en na de inname. Er werd ook gekeken naar nevenwerkingen. De resultaten tonen aan dat eenvoudige pijnstillers zoals ibuprofen, paracetamol en acetylsalicylzuur in diverse concentraties en combinaties voor de meeste deelnemers als zeer efficiënt beoordeeld werden voor het verminderen van acute pijn. De hoogste score werd gehaald door de combinatie ibuprofen (400 of 200 mg) plus paracetamol (1000 of 500 mg). Interessant weetje: een kop sterke koffie bleek het effect van de meeste pijnstillers nog te versterken. Er werden geen noemenswaardige nevenwerkingen gemeld na eenmalige inname van de diverse pijnstillers.
Hoe moeten we dit nieuws interpreteren?
Het gaat om een onderzoek van hoge kwaliteit: meer dan tien Cochrane reviews over het onderwerp werden in de overzichtsstudie opgenomen, naast één niet-Cochrane onderzoek. Cochrane-studies zijn hoogwaardige medisch-wetenschappelijke studies. Alle eenvoudige vrij verkrijgbare pijnstillers scoorden goed. De beste scoren werd behaald door de combinatiepreparaten met ibuprofen en paracetamol die in België niet verkrijgbaar zijn, maar de twee actieve pijnstillers zijn wel afzonderlijk te koop. Er werden geen nevenwerkingen gemeld bij een enkele inname, maar wie zeer geregeld pijnstillers slikt, kan wel ongemakken ervaren, vooral maagirritatie. Daarom wordt aangeraden zeker niet te overdrijven met pijnstillers en ze steeds met wat voedsel in te nemen, al kan dat de werking ietwat vertragen.
Conclusie
Eenvoudige pijnstillers, verkrijgbaar zonder voorschrift in iedere apotheek, zijn efficiënt in de behandeling van acute pijn, genre tandpijn, spierpijn, hoofdpijn, zo blijkt uit een grote goed uitgevoerde overzichtsstudie. De combinatie paracetamol met ibuprofen haalde de hoogste score.
