Waar komt dit nieuws vandaan?
Amerikaanse onderzoekers bekeken de effecten van triclocarban (TCC) op zwangere vrouwen in een studie. TCC is, net als het gelijkaardige triclosan, een bacteriedodend middel dat vaak wordt gebruikt in producten als zeep, tandpasta en deodorant. Deze chemische stoffen zitten ook in ons afvalwater. Gezien ze niet afbreekbaar zijn, zijn ze problematisch voor het milieu.
In de studie waarop dit nieuws gebaseerd is, kregen zwangere muizen drinkwater voorgeschoteld waaraan TCC werd toegevoegd (1). Volgens de onderzoekers was de gebruikte dosis vergelijkbaar met de hoeveelheid TCC in het water in Amerika, al werd er niet vermeld of het om drink- of afvalwater ging. Er werd nagegaan of TCC via de placenta wordt doorgegeven aan de baby, en wat de effecten hiervan zijn.
De conclusie was dat TCC zowel via de placenta als via moedermelk wordt doorgegeven aan de nakomelingen, en dat dit een effect heeft op hun ontwikkeling: de babymuisjes hadden kleinere hersenen en waren dikker dan de nakomelingen van muizen die geen TCC kregen toegediend.
Hoe moeten we dit nieuws interpreteren?
Het gaat om een studie uitgevoerd op muizen. Deze zijn biologisch gezien niet identiek aan mensen, en dus is het niet zeker of de effecten op mensen dezelfde zijn. Verder kregen de muizen TCC toegediend via drinkwater. De onderzoekers waren onduidelijk over het verband tussen de dosis TCC die ze gebruikten en de dosis die normaal in ons drinkwater zit. Mensen drinken gewoonlijk geen afvalwater of antibacteriële middelen. Bovendien is het Amerikaanse drinkwater niet steeds vergelijkbaar met het onze. Het is dus moeilijk om na te gaan of de bestudeerde dosis TCC relevant is in verhouding tot de dosis die zwangere vrouwen binnenkrijgen via drinkwater of door het wassen met antibacteriële zeep.
Toch is er veel discussie rond het gebruik van TCC en triclosan. Ze verstoren het ecosysteem, brengen in hoge dosis mogelijk onze hormoonhuishouding in de war en veroorzaken resistentie tegen antibiotica. Bovendien zou antibacteriële zeep (waarin deze stoffen verwerkt zijn) niet beter reinigen dan gewone zeep. In Amerika is het gebruik van deze chemicaliën verboden sinds 2016. In Europa worden ze voorlopig nog toegestaan in cosmetische producten. Bestaande voorraden worden echter opgebruikt, zodat deze middelen binnenkort volledig van de markt verdwijnen.
We kunnen besluiten dat dit onderzoek niet zo baanbrekend is dat zwangere vrouwen zich plots zorgen moeten maken. Als je zwanger bent en toch graag TCC wil vermijden, kan je je handen grondig wassen met koud water en gewone handzeep. Ook zijn er reeds veel cosmetische producten zonder TCC op de markt.
Eerder onderzoek toonde aan dat er geen enkele reden is om je handen te wassen met antibacteriële zeep: gewone zeep en koud water volstaan.
Conclusie
Als TCC in het drinkwater van zwangere muizen wordt toegevoegd, heeft dit een negatief effect op hun nakomelingen. Zwangere vrouwen zijn geen muizen: dergelijk effect is bij mensen nooit aangetoond. Overigens is het gebruik van antibacteriële zeep nergens voor nodig; gewone zeep reinigt even goed.
