Waar komt dit nieuws vandaan?
De Nederlandse voedselwaakhond Foodwatch, een privé-initiatief zonder verwijzing naar enig wetenschappelijk onderzoek, waarschuwt voor de cholesterolverlagende margarine Becel Pro-activ: dit broodsmeersel zou het risico op hart- en vaatziekten vergroten (1). Hun oproep werd alvast breed uitgesmeerd in de media. Aanleiding is de verplichte aanpassing van de etikettering van cholesterolverlagende broodsmeersels (overigens niet alleen van Becel, maar ook van andere cholesterolverlagende margarines) sinds 15 februari 2014. Op vraag van Europa moeten deze producten voortaan op de verpakking vermelden dat cholesterolverlagende margarine niet bedoeld is voor mensen met een normaal cholesterolgehalte. Tot voor die datum moest de verpakking vermelden dat deze margarine bedoeld is voor mensen die hun bloedcholesterol willen verlagen. De Europese voedselwarenautoriteit EFSA vond deze formulering te verwarrend.
Hoe moeten we dit nieuws interpreteren?
Mensen met een normale cholesterolwaarde hebben geen enkele baat met cholesterolverlagende margarine. De ingrediënten verantwoordelijk voor het cholesterolverlagend effect verhinderen overigens de opname van vetoplosbare
vitamines in de darm. Om die reden wordt het gebruik van deze margarines
afgeraden aan zwangere vrouwen, vrouwen die borstvoeding geven en kinderen tot
vijf jaar. De meeste producten vermeldden dit wel op hun website, maar niet
alle consumenten gaan de website lezen van de producent na aankoop van een
product. Europa had dus goede redenen om een duidelijkereetikettering te eisen. Totnogtoe wekten verpakking en reclamecampagnes voor cholesterolverlagende middelen de indruk dat ‘je iets doet voor je gezondheid’, terwijl dat enkel opgaat voor mensen met een te hoge cholesterol in het kader van een gezond dieet.
Stanolen verminderen het cholesterolgehalte bij mensen met een verhoogde bloedcholesterol met gemiddeld 10% (2). Of deze vermindering automatisch betekent dat het risico op hart- en vaatziekten vermindert, is totnogtoe niet duidelijk aangetoond, wat bijvoorbeeld wel gebeurd is voor cholesterolverlagende medicijnen. Dat deze margarines het risico op hartziekten zouden verhogen, is evenmin aangetoond. Foodwatch verwijst naar geen enkel onderzoek om haar bewering te staven. De veiligheid van plantenstanolen werd uitgebreid onderzocht. Ze zijn veilig,
onder voorbehoud van een verminderde absorptie van vetoplosbare vitamines.
Conclusie
De onduidelijke etikettering voor cholesterolverlagende margarines werd aangepast
op vraag van Europa, omdat de eerdere formulering te verwarrend was voor de
consument. Voortaan moet de producent expliciet vermelden dat
cholesterolverlagende margarine enkel gebruikt mag worden door mensen met een
te hoge bloedcholesterol. Chosterolverlagende margarines verhogen het risico op
hartziekte niet. Er is geen reden tot ongerustheid.
