Waar komt dit nieuws vandaan?
Wetenschappers van Britse universiteiten voerden samen met een bekende longarts uit Australië een onderzoek naar de luchtkwaliteit in vliegtuigen en de mogelijke effecten ervan op het vliegend personeel (1). De studie werd gepubliceerd in een tijdschrift van de Wereldgezondheidsorganisatie. In feite werden twee studies uitgevoerd: eentje over de gezondheid van Britse piloten en eentje dat een analyse maakt van 15 beschreven gevallen van gecontamineerde cabinelucht. Vervolgens werden de resultaten van beide studies gecombineerd.
De lucht die in een vliegtuig circuleert is een mengeling van aangevoerde buitenlucht en gerecycleerde binnenlucht. De buitenlucht is op die hoogte stervenskoud, ze bevat te weinig zuurstof en de druk is veel te laag. Het gedeelte buitenlucht wordt uit de compressor van de motoren gehaald, op kamertemperatuur gebracht en de ozon wordt eruit gefilterd. Het gedeelte binnenlucht wordt gewonnen uit de verzamelde uitgeademde lucht, die gefilterd wordt en waar men zuurstof aan toevoegt. Men kan zich vragen stellen bij de kwaliteit van de lucht in vliegtuigen: olie of andere chemicaliën kunnen uit de motor lekken en zich bij de lucht voegen en onzuiverheden van de binnenlucht worden opnieuw door het vliegtuig geblazen.
De eerste studie is gebaseerd op een telefonisch interview van 274 piloten over hun gezondheid en hun visie op de luchtkwaliteit. Iets meer dan de helft (142 piloten) rapporteerden klachten die ze toeschreven aan de slechte luchtkwaliteit: ademhalingsproblemen, duizeligheid, vermoeidheid en verminderde performantie. Ongeveer één op vier (77 piloten) had geen gezondheidsklachten en voor de overige piloten was het verband tussen gezondheidsproblemen en luchtkwaliteit onduidelijk. De klachten deden zich vooral (in 88%) voor tijdens stijgen en landen. In de tweede studie, de 15 gevallen van gecontamineerde lucht, was er een sterk vermoeden van een verband met klachten bij het personeel: in 33% van de gevallen daalde de vliegvaardigheid van de piloot.
De onderzoekers concluderen dat de slechte kwaliteit van de cabinelucht in zeldzame gevallen de vliegvaardigheid van de piloot in het gedrang kan brengen en dat meer onderzoek nodig is naar de kwaliteit van vliegtuiglucht en hoe die te verbeteren.
Hoe moeten we dit nieuws interpreteren?
De studie kan geen oorzakelijk verband aantonen: het is niet zeker of alle beschreven gevallen waarin de piloot onwel werd gevolgen waren van onzuivere binnenlucht. De gegevens zijn gebaseerd op een bevraging van piloten en slechts 14% van alle aangeschreven piloten was bereid om mee te werken. Mogelijk waren diegenen met gezondheidsklachten, die ze toeschreven aan de luchtkwaliteit, eerder bereid om deel te nemen.
Het is heel moeilijk te zeggen in hoeverre weinig optimale kwaliteit van de lucht in een vliegtuig effecten heeft op de gezondheid op lange termijn. Dit moet alvast onderzocht worden voor de kwetsbare groepen, zijnde het boordpersoneel en de ‘frequent flyers’. Wie slechts af en toe een vliegtuig neemt, hoeft niets te vrezen.
Conclusie
In een vliegtuig bestaat de lucht uit een combinatie van opgewarmde buitenlucht en gerecycleerde, gefilterde binnenlucht. De kwaliteit laat soms te wensen over, waardoor vliegtuigpersoneel een zeldzame keer acute klachten ondervindt. Over effecten op lange termijn, zoals kanker, neurologische problemen en dergelijke, werd hier niets aangetoond. De studie ging ook niet over passagiers, enkel over piloten.
