Waar komt dit nieuws vandaan?
Wanneer darmbacteriën voedingsvezels afbreken, ontstaan korte-keten-vetzuren die de aanmaak van bepaalde hormonen aanzwengelen, die op hun beurt een signaal sturen naar het verzadigingscentrum in de hersenen, waardoor een vol gevoel ontstaat. Daarom voelen we ons bijvoorbeeld sneller verzadigd na een volkoren boterham dan na een witte boterham. Nu eten veel mensen helaas vezelarm, waardoor ze geneigd zijn tot overeten en aankomen in gewicht.
Onderzoekers van de Universiteit van Londen ontdekten dat de korte-keten-vetzuren die in de dikke darm ontstaan na afbraak van vezels bepaalde receptoren in de darmwand bezetten, waardoor de darmwandcellen hormonen afgeven. Eén bepaald vetzuur, propionaat genaamd, heeft een sterke affiniteit met deze receptoren. Wanneer propionaat aan darmwandcellen wordt toegevoegd in een laboratoriumproef, zetten de darmwandcellen inderdaad verzadigingsstimulerende hormonen vrij. Propionaat zelf heeft echter een zeer bittere smaak en is daarom niet bruikbaar als supplement. Bovendien wordt het geabsorbeerd in de dunne darm, zodat het de darmbacteriën zelfs niet bereikt. Daar hebben deze onderzoekers iets op gevonden: door propionaat te koppelen aan de voedingsvezel inuline wordt de vieze smaak gemaskeerd en raakt de molecule wel tot in de dikke darm.
Twintig gezonde vrijwilligers die het propionaat-inuline complex innamen, produceerden meer verzadigingsstimulerende hormonen. Daarna zetten de onderzoekers een dubbelblind onderzoek op waaraan 60 gezonde volwassenen met overgewicht deelnamen: ze kregen dagelijks een zakje poeder: ofwel met propionaat-inuline ofwel met placebo. Alle deelnemers noteerden 24 weken lang wat ze aten en dronken en welke fysieke activiteiten ze ondernamen. Na die periode werden bloedstalen genomen en werden de deelnemers gewogen. In de groep die propionaat-inuline poeder had gekregen, was slechts 1 persoon verdikt, tegenover 6 in de controlegroep. Wel hadden ze allemaal ongeveer evenveel gegeten. De groep met het actieve product had vaker last van overdreven winderigheid.
De onderzoekers besluiten dat propionaat-inuline veelbelovend is om gewichtstoename te voorkomen bij volwassenen met overgewicht.
Hoe moeten we dit nieuws interpreteren?
Methodologisch zit dit onderzoek goed in elkaar. De onderzoekers hebben ontrafeld hoe vezels verzadigend werken. Daarenboven hebben ze propionaat geïdentificeerd en getest op mensen.
De studie is wel klein, maar de resultaten tonen toch een duidelijk effect. Eigenaardig is wel dat zowel de priopionaatgroep als de controlegroep evenveel gegeten hadden. Of dit product op lange termijn bruikbaar is en of je er ook gewicht mee kan verliezen, werd hier niet aangetoond. De onderzoekers gaan ook niet in op de nevenwerking, winderigheid, en hoe hinderlijk dat was voor de proefpersonen (en hun omgeving). Hoe dan ook beschrijft de publicatie een interessant concept dat zeker verder onderzocht moet worden.
Ondertussen weten we ook dat vezelrijke voeding het verzadigingscentrum in de hersenen via de vrijzetting van darmhormonen prikkelt. Wie overeten wil vermijden, doet er dus goed aan donker brood, fruit en groenten te eten. Op die manier krijg je veel sneller een vol gevoel.
Conclusie
Wetenschappers ontrafelen hoe voedingsvezels het verzadigingscentrum in de hersenen prikkelen. Op basis van hun bevindingen ontwikkelen ze een veelbelovend product dat nu verder getest wordt.
