Wat weten we hierover?
Honing is een natuurlijke zoete stof die door bijen wordt bereid uit bloemennectar. Na het verzamelen van de nectar wordt deze door de bijen verder verwerkt en opgeslagen in honingraten om te rijpen. De imker verwijdert door slingeren of persen de honing uit de raten. Ten slotte kan de honing gefilterd worden om eventuele onzuiverheden te verwijderen. Aan honing mogen geen additieven worden toegevoegd (1).
Honing bestaat voor 80% uit enkelvoudige suikers, voornamelijk fructose en glucose. Daarnaast bevat het nog kleine hoeveelheden eiwitten, vitaminen, mineralen en bioactieve stoffen zoals antioxidanten en enzymen. De samenstelling kan variëren afhankelijk van omgevingsfactoren, zoals de gebruikte bloemsoorten en de verwerkingsmethode (2).
Aan honing worden allerlei gezondheidsbevorderende eigenschappen toegedicht. Het zou goed zijn tegen kanker, diabetes, hart- en vaatziekten, darmaandoeningen, neurologische aandoeningen en nog veel meer (3).
Hoe moeten we dit nieuws interpreteren?
Net zoals gewone suiker bestaat honing hoofdzakelijk uit enkelvoudige suikers. Deze suikers worden snel opgenomen in ons lichaam. Het maakt hierbij niet uit of deze suikers afkomstig zijn van witte of bruine suiker of honing. De glycemische index (een maat voor de snelheid waarmee de suiker wordt opgenomen) varieert van 55 tot 80 afhankelijk van het type honing. De glycemische index van witte suiker ligt rond de 65 (4). Een hoge inname van toegevoegde suikers verhoogt de kans op overgewicht en veroorzaakt tandcariës (5).
Naast enkelvoudige suikers bevat honing ook een kleine hoeveelheid eiwitten, vitaminen en mineralen. De hoeveelheden zijn echter zo klein dat ze geen rol spelen in onze voeding. De gezondheidsbevorderende eigenschappen worden toegeschreven aan de bioactieve stoffen. Het onderzoek dat hierrond gedaan is, is echter niet overtuigend. De meeste studies zijn gedaan bij dieren of op levende cellen. De resultaten van dergelijk onderzoek zijn niet zomaar toepasbaar op mensen.
Daarnaast zijn er ook een aantal studies gedaan bij mensen. Jammer genoeg is de kwaliteit van deze onderzoeken vaak niet goed. Ofwel was het aantal proefpersonen te klein, ofwel duurde het onderzoek niet lang genoeg om goede conclusies te kunnen trekken. Positieve resultaten werden enkel gezien bij inname van grote hoeveelheden honing, tot meer dan 70 gram per dag (6).
Honing wordt gemaakt door bijen die nectar verzamelen in de natuur. Hieraan dankt honing zijn reputatie van natuurproduct, maar het is meteen ook de zwakke schakel. Wanneer de omgeving waarin de bijen de nectar verzamelen verontreinigd is, zal dat ook een invloed hebben op de samenstelling van de honing. Op die manier kan honing een bron zijn van zware metalen (7). Uit het jaarverslag van het FAVV blijkt dat de concentratie zware metalen niet boven de wettelijke normen ligt (8). Gebruikt de imker antibiotica, dan zullen restanten terug te vinden zijn in de honing. Onderzoek bij Europese tafelhoning laat zien dat de aanwezigheid van antibioticarestanten onder controle is (9).
Kleine kanttekening: honing heeft wel een matig gunstig effect op hoest bij kinderen ouder dan 1 jaar (10).
Conclusie
Honing is een natuurlijke zoetstof die weinig bewerkingen heeft ondergaan. Net zoals witte suiker bestaat het hoofdzakelijk uit enkelvoudige suikers die snel worden opgenomen in het bloed. Of de bioactieve stoffen uit honing een positief effect hebben op onze gezondheid is niet aangetoond. Het staat samen met witte suiker op de lijst van toegevoegde suikers: niet mee overdrijven dus.
(2) Kadri, S. M., Zaluski, R., & de Oliveira Orsi, R. (2017). Nutritional and mineral contents of honey extracted by centrifugation and pressed processes. Food Chemistry, 218, 237-241.
(3) Rao, P. V., Krishnan, K. T., Salleh, N., & Gan, S. H. (2016). Biological and therapeutic effects of honey produced by honey bees and stingless bees: a comparative review. Revista Brasileira de Farmacognosia, 26(5), 657-664.
(4) http://www.glycemicindex.com
(5) https://www.hsph.harvard.edu/nutritionsource/carbohydrates/added-sugar-in-the-diet/
(6) Al-Waili, N., Salom, K., Al-Ghamdi, A., Ansari, M. J., Al-Waili, A., & Al-Waili, T. (2013). Honey and cardiovascular risk factors, in normal individuals and in patients with diabetes mellitus or dyslipidemia. Journal of medicinal food, 16(12), 1063-1078.
(7) Solayman, M., Islam, M., Paul, S., Ali, Y., Khalil, M., Alam, N., & Gan, S. H. (2016). Physicochemical Properties, Minerals, Trace Elements, and Heavy Metals in Honey of Different Origins: A Comprehensive Review. Comprehensive Reviews in Food Science and Food Safety, 15(1), 219-233.
(8) http://www.favv.be/activiteitenverslag/2014/monsternemingenanalyses/zwaremetalen/
(9) http://www.vmt.nl/~/media/E529683F7A454B6E94E33AF36E8ACB12.pdf?la=nl-NL
(10) http://onlinelibrary.wiley.com/doi/10.1002/14651858.CD007094.pub4/full
