Waar komt dit nieuws vandaan?

De quarantainemaatregelen hebben een impact op ons leven: we gaan minder uit eten, koken meer zelf en bewegen anders dan gewoonlijk. Daarnaast kunnen stress, verveling en angst voor de toekomst onze eet- en leefgewoonten eveneens beïnvloeden.

Een online enquête, uitgevoerd door het onderzoeksbureau IVOX, ging bij 1.000 Belgen de invloed van de lockdown op hun eet- en leefgewoonten na (1), meer bepaald op de evolutie van hun lichaamsgewicht.

• Ongeveer 35% van de deelnemers verklaarde aan te komen, van wie 12% meer dan twee kilogram en 3% meer dan vijf kilogram.
• Vrouwen en jongeren beweerden meer te eten en te snoepen.
• Oorzaken voor dit ongezonder voedingspatroon bleken voornamelijk verveling (53%), stress (35%) en angst voor de toekomst (42%) te zijn.
• Ten slotte gaf 34% van de deelnemers aan minder te bewegen en te sporten.

Opvallend is dat 17% van de bevraagden voedingssupplementen namen om hun weerstand te verhogen.

Hoe moeten we dit nieuws interpreteren?

Dergelijke peilingen zijn interessant omdat ze snel kunnen uitgevoerd worden, maar ze hebben ook grote nadelen:

• We weten niet wie die 1.000 deelnemers waren, wat de onderzoeksmethode was of hoe de vragen werden gesteld.
• De deelnemers werden niet gemeten. De lichaamslengte is zeer belangrijk om de BMI (Body Mass Index) van een persoon correct te berekenen.
• Alle resultaten zijn zelfverklaard, wat een bron van over- en onderschatting kan zijn. Dat 3% van de deelnemers ongeveer vijf kilogram aankwam op een viertal weken tijd is weinig waarschijnlijk: dit betekent 35.000 kcal extra eten, of meer dan 1.000 kcal extra per dag naast de normale behoefte van 2.000 tot 2.500 kcal.

Verder is het opmerkelijk dat bijna één persoon op vijf aangaf voedingssupplementen te slikken om de weerstand te verhogen, terwijl het nut van zulke supplementen op wetenschappelijk vlak een groot vraagteken is. Vraag steeds advies aan je huisarts alvorens voedingssupplementen te nemen, doe dit nooit op eigen initiatief. Voedingssupplementen kunnen trouwens geen gezonde voeding vervangen (2).

Het is zeer moeilijk om na te gaan wat de impact van de quarantaine op ons lichaamsgewicht zal zijn. We bewegen misschien minder, eten anders, maar gaan ook minder op café en op restaurant. Mensen die gezonde eet- en leefgewoonten hadden voor de lockdown, behouden deze waarschijnlijk tijdens deze periode. Dat de lockdown anderen zou aanzetten tot gezonde eet- en leefgewoonten, is dan weer weinig waarschijnlijk.

Uit de huidige quarantainemaatregelen blijkt dat de maatschappij drastische maatregelen kan nemen om een algemeen gezondheidsprobleem aan te pakken, zelfs als die maatregelen economische nadelen hebben. De lockdown om de verspreiding van het coronavirus af te remmen kost handenvol geld. Jaarlijks sterven echter 2,8 miljoen volwassenen in de wereld aan de gevolgen van obesitas en overconsumptie (3), zonder dat er structurele maatregelen genomen worden om dit aan te pakken. Een verklaring is dat minder consumeren, een van de manieren om obesitas te bestrijden, ons economisch model en de voedingsindustrie helemaal niet waardeert.

Eerder onderzoek toonde aan dat mensen met meer extreme vormen van obesitas (BMI > 45) vatbaarder zijn voor gezondheidsproblemen na een besmetting met een virus (4).

Conclusie

Volgens een enquête bij 1.000 Belgen kwam ongeveer 35% van de deelnemers aan in lichaamsgewicht tijdens de huidige quarantaineperiode. Oorzaken bleken voornamelijk verveling (53%), stress (35%) en angst (42%) te zijn. Zulke peiling is geen studie: we weten niet hoe deze deelnemers geselecteerd werden, of ze representatief zijn voor de Belgische bevolking en hoeveel hun lichaamslengte bedraagt.