Waar komt dit nieuws vandaan?
Domus Medica behartigt de belangen van de huisartsen in Vlaanderen. In een herziene versie van de aanbeveling ‘Aanpak van slaapklachten en slapeloosheid bij volwassenen in eerste lijn’ (1) wordt de nadruk gelegd om minder snel slaap- en kalmeermiddelen te gebruiken, en eerder alternatieven in te schakelen. Dit betekent niet dat mensen met slaapproblemen opnieuw schaapjes moeten tellen. De aanbeveling promoot patiëntenvoorlichting en slaaphygiëneadviezen, en als eerste stap raadt het een slaapdagboek aan. In zo’n dagboek noteert de patiënt een half uurtje na het opstaan hoe de nachtrust verlopen is. Hij houdt bij hoe laat hij naar bed is gegaan, hoe lang hij wakker heeft gelegen voor het inslapen, welke periode(s) van de nacht hij wakker lag en wanneer hij is opgestaan. Als tweede aanpak stelt de aanbeveling voor om een slaapcursus of -therapie te volgen. Het doel van zo’n gedragstherapie is om het lichaam ’s avonds langzaam in slaapmodus te brengen. Dit kan met relaxatie- en ademhalingsoefeningen, slaaphygiëne, vermijden van intensief sporten ’s avonds en/of geen elektronische schermen in bed. Volstaan deze eerste maatregelen niet, dan kunnen spanningsverlagende technieken gecombineerd worden, in samenwerking met bijv. psychologen, kinesitherapeuten en/of een slaapcentrum.
Hoe moeten we dit nieuws interpreteren?
Volgens de Belgische gezondheidsenquête (2) ondervindt 30% van de volwassen bevolking slaapproblemen. Ze nemen toe met de leeftijd: van 24% tussen 15 en 24 jaar tot 37% bij ouderen. De meest slechte slapers zijn vrouwen van 75 jaar en ouder (41%). Slaapproblemen komen minder vaak voor bij hoogopgeleiden (26%) dan bij lager geschoolde groepen (31% tot 43%). Als gevolg had 3,6% van de ondervraagde mannen en 5,8% van de vrouwen de laatste 24 uren een slaap- en kalmeermiddel ingenomen.
Het doel van de aanbevelingen van Domus Medica is om enerzijds het gebruik van slaapmiddelen in te perken, en anderzijds slaapproblemen efficiënter aan te pakken. Gemakkelijkheidshalve grijpt men dikwijls naar slaapmiddelen, terwijl dit op termijn niet de beste oplossing is.
Conclusie
Mensen met slaapproblemen moeten niet vrezen dat ze geen gepaste behandeling meer zullen krijgen: geneesmiddelen blijven tot de behandelingsmogelijkheden behoren. Volgens de aanbeveling moet bij het opstarten van een slaapmiddel ook een stopstrategie besproken worden, alsook de mogelijkheden van een niet-medicamenteuze aanpak. Praat erover met je huisarts.
