Waar komt dit nieuws vandaan?
Onderzoekers uit Maastricht en van 25 partneruniversiteiten in Griekenland, Noorwegen, Spanje en Engeland onderzochten navelstrengbloedmonsters van 1.151 pasgeboren baby’s op kankerverwekkende stoffen (1). Het ging om acrylamide (dat ontstaat door het frituren van aardappelproducten zoals frieten, vooral als ze bruin worden, en ook chips), pak’s (polycyclische aromatische koolwaterstoffen, die ontstaan als je eten laat aanbranden, bv. tijdens grillen en barbecueën), verbrande vetten (uit plantaardige oliën), nitrosaminen (uit gerookte vlees- en visproducten en charcuterie) en dioxines (uit vlees, vis en zuivel).
Een aantal van deze kankerverwekkende stoffen die in het bloed van zwangere vrouwen circuleerden na het eten van bepaalde producten, werden teruggevonden in het navelstrengbloed, wat betekent dat ze de placenta kunnen passeren en de foetus bereiken.
Kan dergelijke blootstelling ook kanker bij het nageslacht veroorzaken? Om die vraag te beantwoorden, gingen de onderzoekers na of in cellen die circuleren in het navelstrengbloed ook moleculaire veranderingen optreden, wijzigingen in het DNA bijvoorbeeld, die wijzen op een grotere kwetsbaarheid voor kanker. De onderzoekers vonden zo’n hogere gevoeligheid voor leukemie, meer bij jongens dan bij meisjes.
Hoe moeten we dit nieuws interpreteren?
Dit nieuws komt van een wetenschappelijk onderzoek dat de resultaten van vijf studies samenvat (1). In deze studies werden diverse zaken onderzocht: aanwezigheid van kankerverwekkende stoffen in de placenta van pas bevallen gezonde vrouwen, aanwezigheid van kankerverwekkende stoffen in navelstrengbloed van pasgeborenen, DNA-schade in foetale cellen (wijzigingen die aan de basis kunnen liggen van kanker), het samen voorkomen van dergelijke schade met de aanwezigheid van kankerverwekkende stoffen in het bloed en de impact van deze stoffen op geboortegewicht en zwangerschapsduur.
De samenvattende studie vond dus een verband tussen wat de moeder tijdens de zwangerschap eet, de aanwezigheid van kankerverwekkende stoffen en DNA-schade bij de foetus. Dat suggereert dat wat gegeten wordt theoretisch een invloed kan hebben op kanker bij kinderen, maar is zeker geen bewijs.
De onderzoekers wijzen er overigens op dat zwangere vrouwen bepaalde voedingsproducten beter vermijden. Vooral zwarte korstjes die bij het bakken ontstaan of frieten die te bruin werden door te lang te frituren. Gefrituurde producten worden best zuinig gebruikt, wat trouwens voor iedereen geldt. Verder benadrukken ze dat het belangrijkste advies in de zwangerschap blijft: niet roken en geen alcohol drinken.
Conclusie
Kankerverwekkende stoffen die in bepaalde voedingsproducten, waaronder frieten en chips, voorkomen, kunnen doorheen de placenta het ongeboren kind bereiken, zo stellen onderzoekers vast. Teveel ervan kan theoretisch leiden tot kinderkanker. Daarom is het beter om niet te overdrijven met gefrituurde producten in de zwangerschap.
